Ngày 21/10, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã họp triển khai Sổ tay hướng dẫn phối hợp hỗ trợ xử lý rủi ro đối với tài khoản, thẻ và đơn vị chấp nhận thanh toán liên quan đến giao dịch chuyển tiền hoặc thanh toán nghi ngờ gian lận, giả mạo, lừa đảo.

Ông Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, xử lý rủi ro về gian lận, giả mạo là lĩnh vực rất khó khăn trong quá trình chuyển đổi số của các tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước đã ban hành nhiều quy định để đảm bảo các ngân hàng có căn cứ xây dựng quy định nội bộ, hạn chế rủi ro cho khách hàng.

Tuy nhiên, hiện tượng lừa đảo vẫn diễn ra với tần suất lớn và ngày càng tinh vi. Nhiều ngân hàng đã ban hành quy định nội bộ riêng, nhưng theo ông Hùng, ngân hàng không thể đơn thương độc mã thực hiện mà cần sự phối hợp giữa các tổ chức tín dụng, bởi dòng tiền lừa đảo, gian lận luân chuyển rất nhanh.

Ông cho biết, Sổ tay hướng dẫn chính thức được ký ban hành ngày 30/9/2025 và có hiệu lực sau 30 ngày. Việc tổ chức hội nghị tập huấn trong tháng 10 là bước đầu để phổ biến tinh thần, nội dung và phương pháp triển khai đến toàn hệ thống.

Ông Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam

“Đưa được Sổ tay này vào cuộc sống là điều không dễ, bởi nó đòi hỏi sự đồng bộ từ quy định đến thực thi. Tuy nhiên, nếu làm được, đây sẽ là bước ngoặt giúp ngành ngân hàng nâng cao năng lực phản ứng và phối hợp trong phòng, chống gian lận”, ông Hùng nhấn mạnh.

Theo ông, trong môi trường giao dịch điện tử hiện nay, tốc độ xử lý là yếu tố quyết định. Một dòng tiền gian lận có thể bị chia nhỏ và chuyển qua hàng chục tài khoản chỉ trong vài phút, khiến việc truy vết và phong tỏa gần như bất khả thi nếu thiếu sự phối hợp tức thời.

Ông Hùng nói: “Thực hiện lệnh chuyển tiền vào tài khoản lừa đảo là do tự người dân. Nên nếu không có sự phối hợp nhanh kịp thời thì không thể phong tỏa dòng tiền. Việc phong tỏa cũng phải căn cứ theo quy định pháp luật. Nếu không có đầu mối và sự phối hợp giữa ngân hàng chuyển tiền và ngân hàng nhận tiền, thì đến khi khách hàng báo công an, tiền đã bị rút sạch”.

Ông nhấn mạnh: “Chúng ta hiểu rằng khi khách hàng bị lừa chuyển tiền, trách nhiệm trực tiếp không thuộc về ngân hàng. Nhưng chúng ta không thể vô cảm. Nếu những sự việc như vậy cứ liên tục xảy ra, thì uy tín và vị thế của cả hệ thống ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng trước tiên”.

Vì vậy, ông cho rằng, việc xây dựng và triển khai Sổ tay không chỉ nhằm bảo vệ người tiêu dùng, mà còn để bảo vệ hình ảnh, thương hiệu và niềm tin mà các ngân hàng đã gây dựng trong suốt nhiều năm.

Sổ tay hướng dẫn quy định việc phối hợp, hỗ trợ xử lý tài khoản, thẻ, đơn vị chấp nhận thanh toán liên quan đến giao dịch nghi ngờ gian lận, giả mạo, lừa đảo giữa các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính và trung gian thanh toán.

Sổ tay áp dụng cho dịch vụ chuyển tiền, thanh toán qua tài khoản hoặc thẻ, bao gồm và không giới hạn ở các kết nối qua hệ thống của NAPAS, hệ thống CITAD của Ngân hàng Nhà nước và các kết nối khác giữa các tổ chức thành viên.