Việt Nam vào nhóm dẫn đầu thế giới nhờ giáo viên chủ động ứng dụng AI. Ảnh minh hoạ.

Khảo sát TALIS 2024 được OECD triển khai nhằm cung cấp bằng chứng so sánh quốc tế về đội ngũ giáo viên và hiệu trưởng trung học cơ sở, phản ánh quan điểm, kinh nghiệm và đặc điểm nghề nghiệp trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông và chuyển đổi số.

Tiếp nối chu kỳ 2018, Việt Nam tham gia khảo sát với mẫu đại diện toàn quốc gồm 202 cơ sở giáo dục thuộc 58 tỉnh, thành phố, bao gồm 202 hiệu trưởng và 4.410 giáo viên. Toàn bộ quy trình được thực hiện trên máy tính, tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và bảo mật nghiêm ngặt của OECD, đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy cao.

Theo kết quả TALIS 2024, giáo viên Việt Nam có độ tuổi trung bình 42, thấp hơn mức trung bình của OECD (45 tuổi); 70% là nữ và 91% có hợp đồng lâu dài. OECD đánh giá đây là một đội ngũ trẻ, năng động và có năng lực công nghệ ngày càng tốt.

Đáng chú ý, 64% giáo viên Việt Nam đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giảng dạy, đứng thứ 5 trong số 55 quốc gia và vùng lãnh thổ, vượt xa mức trung bình OECD (36%). Tuy vậy, 71% giáo viên cho biết trường học còn thiếu cơ sở hạ tầng và công cụ kỹ thuật số cần thiết để khai thác AI hiệu quả.

Trong số những người chưa sử dụng AI, 60% cho rằng họ chưa có đủ kiến thức và kỹ năng công nghệ, thấp hơn đáng kể so với trung bình OECD (75%). Điều này cho thấy nhu cầu đào tạo năng lực số cho giáo viên là hết sức cấp thiết.

Việt Nam cũng dẫn đầu toàn bộ các nước tham gia khảo sát về mức độ tôn trọng nghề giáo: 92% giáo viên cho rằng nghề giáo được xã hội coi trọng (OECD trung bình: 22%); 87% tin rằng ý kiến của họ được nhà hoạch định chính sách lắng nghe, tăng 8 điểm phần trăm so với năm 2018; 97% giáo viên hài lòng với công việc của mình (OECD trung bình: 89%); Chỉ 3% giáo viên dưới 30 tuổi có ý định nghỉ việc trong 5 năm tới, trong khi con số này ở OECD là 20%.

Về thu nhập, 58% giáo viên Việt Nam hài lòng với mức lương hiện tại, cao hơn 19 điểm phần trăm so với mức trung bình OECD và tăng 6% so với kỳ TALIS 2018.

Khảo sát cũng chỉ ra mức độ đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cao của đội ngũ giáo viên Việt Nam: 95% giáo viên nhận thấy các hoạt động bồi dưỡng có tác động tích cực đến giảng dạy (OECD: 55%); 96% giáo viên đánh giá chương trình đào tạo sư phạm ban đầu có chất lượng cao (OECD: 75%).

Mức độ hợp tác chuyên môn giữa các giáo viên Việt Nam đã được củng cố rõ rệt so với chu kỳ trước: 69% giáo viên tham gia dạy học nhóm (tăng đáng kể so với 2018); 98% tin tưởng đồng nghiệp và hiệu trưởng của mình; 97% đồng ý rằng hiệu trưởng có mối quan hệ chuyên môn tốt với nhân viên (OECD: 86%).

Dù chỉ 4% giáo viên làm việc trong các trường có trên 10% học sinh có nhu cầu đặc biệt, phần lớn cho biết họ tự tin điều chỉnh bài giảng để phù hợp với năng lực học sinh.

Mức độ căng thẳng nghề nghiệp của giáo viên Việt Nam thấp, chỉ 4% cho biết “rất căng thẳng”, dù hơn một nửa (54%) thừa nhận chịu áp lực từ thành tích học sinh và thay đổi chương trình.

OECD nhận định, kết quả TALIS 2024 của Việt Nam nhất quán với thành tích học sinh trong PISA 2022 và SEA-PLM 2024, cho thấy sự bền vững trong chất lượng nhân lực giáo dục. Tuy nhiên, báo cáo cũng nhấn mạnh yêu cầu đầu tư mạnh mẽ hơn cho năng lực số, phát triển nghề nghiệp và quản trị thay đổi trong trường học.

Bộ GDĐT cho biết trong thời gian tới sẽ phân tích sâu các báo cáo TALIS 2024, làm căn cứ xây dựng và điều chỉnh chính sách, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững hệ thống giáo dục Việt Nam giai đoạn 2025 - 2035.

Lệ Thanh (tổng hợp)