Theo Cục Khí tượng Thủy văn, siêu máy tính CrayXC40 có công suất gần 80 TFLOPS, cho phép chạy mô hình dự báo phân giải 3km bao phủ toàn bộ lãnh thổ và Biển Đông chỉ trong khoảng 30-40 phút. Nhờ năng lực này, Việt Nam đã vươn lên nhóm quốc gia có khả năng tính toán khí tượng mạnh trong khu vực.

Trong các đợt mưa lớn tháng 9/2024, hệ thống CrayXC40 đã chứng minh hiệu quả khi giúp cập nhật bản đồ dự báo mưa định lượng 3km, hỗ trợ cảnh báo lũ quét và sạt lở đất tới cấp xã, góp phần giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Cùng với việc vận hành siêu máy tính, ngành khí tượng đã đẩy mạnh hiện đại hóa mạng lưới quan trắc. Hiện cả nước có 2.807 trạm khí tượng thủy văn, tăng 44% so với giai đoạn 2016-2023. Tỷ lệ tự động hóa quan trắc khí tượng đạt 65%, mưa đạt 100%, dông sét đạt 100%, thủy văn đạt 69% và hải văn đạt 74%. Mạng lưới rađa thời tiết hiện đại đã cơ bản bao phủ toàn quốc, bảo đảm dữ liệu phục vụ dự báo thời tiết chi tiết hơn.

Công nghệ mô hình dự báo thời tiết số (NWP) cũng được nâng cấp mạnh mẽ. Các mô hình phân giải cao (1–3km) hiện đồng bộ toàn bộ dữ liệu quan trắc trong nước, kết hợp với nguồn dự báo từ Trung tâm Dự báo châu Âu (ECMWF), giúp giảm độ trễ sản phẩm dự báo từ 5–8 giờ xuống còn 2–3 giờ. Hệ thống dự báo tổ hợp với 32 thành phần hạn ngắn và 51 thành phần hạn vừa đã tạo được bản đồ xác suất và dự báo mưa định lượng cho hơn 3.000 xã, phường trên cả nước.

Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) được ứng dụng ngày càng sâu rộng trong nhận dạng bão, dự báo mưa cực ngắn, phân tích ảnh vệ tinh Himawari và cải thiện dự báo cường độ xoáy thuận nhiệt đới. Một số mô hình học sâu tích hợp dữ liệu vệ tinh và rađa đã giúp nhận diện sớm tâm bão Noru năm 2022, hỗ trợ cảnh báo sớm tới 72 giờ.

Cục Khí tượng Thủy văn cũng phát triển hệ thống cảnh báo cực ngắn hạn (0–6 giờ) sử dụng AI, mô hình tổ hợp và định vị sét, giúp đưa ra cảnh báo chính xác hơn về dông, lốc và mưa lớn cục bộ. Cổng thông tin iWeather.gov.vn được nâng cấp để phục vụ trực tiếp người dân, cung cấp bản tin cảnh báo theo thời gian thực.

Nhờ đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực dự báo viên, chất lượng dự báo đã cải thiện rõ rệt: hạn dự báo bão được nâng từ 24 giờ lên 3 ngày, cảnh báo được đưa ra trước 5 ngày, sai số vị trí bão ở hạn 48 giờ giảm một nửa. Các dự báo mưa lớn, cảnh báo lũ trước 2–3 ngày đạt độ tin cậy khoảng 75%, còn các cảnh báo rét đậm, rét hại hay nắng nóng diện rộng đạt độ tin cậy 70–90%.

Việc đưa siêu máy tính CrayXC40 vào vận hành không chỉ đánh dấu bước tiến về công nghệ mà còn thể hiện quyết tâm của ngành khí tượng trong việc đưa khoa học vào phục vụ đời sống. Đây là nền tảng để Việt Nam từng bước làm chủ công nghệ dự báo đa quy mô bằng AI, hướng tới xây dựng mô hình dự báo mang thương hiệu Việt Nam trong tương lai gần.