Trong thời đại số, khi công nghệ ngày càng gắn liền với cuộc sống, người cao tuổi trở thành nhóm dễ bị tổn thương trước những chiêu trò lừa đảo tinh vi. Với sự cô đơn, tâm lý ngại va chạm và hạn chế trong việc tiếp cận thông tin mới, họ đang trở thành mục tiêu quen thuộc của các đường dây tội phạm công nghệ cao.

Một chuyên gia an ninh mạng cảnh báo về một chiêu lừa đảo có “sức công phá cực lớn” đối với người cao tuổi bởi nó có thể khiến họ bị rút sạch toàn bộ tiền tiết kiệm hoặc tài khoản hưu trí.

Ngày 27/10, Công an xã Phúc Thọ, thành phố Hà Nội cho biết vừa kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo qua điện thoại, khi các đối tượng giả danh cán bộ Công an, Bộ Công an gọi điện đe dọa, yêu cầu hai người cao tuổi kê khai tài sản để “phục vụ điều tra”.

Mới đây, Công an phường Mạo Khê, tỉnh Quảng Ninh tiếp nhận tin báo từ Ngân hàng Lộc Phát Việt Nam (chi nhánh phường Mạo Khê) đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo đảo mạo danh công an nhằm chiếm đoạt tài sản công dân.

Một cú điện thoại báo con trai gặp tai nạn nguy kịch đã khiến một cụ bà 80 tuổi ở Hà Tĩnh vội vàng bán hết vàng tích lũy đời người, mang tiền ra ngân hàng may mắn được ngăn chặn kịp thời trước khi chuyển hơn 2 tỉ đồng vào tài khoản kẻ lừa đảo.

Trong tuần qua, liên tiếp ghi nhận các vụ tội phạm giả danh Công An để lừa đảo tại Hà Nội và Bắc Giang. Đối tượng chúng nhắm tới là người cao tuổi, học sinh, sinh viên vốn thiếu kinh nghiệm đối phó với những trò lừa đảo qua mạng.

Thủ đoạn giả danh cơ quan Công an gọi điện thoại lừa đảo không còn mới lạ, nhưng thời gian gần đây tại Hà Nội, nhiều người dân, trong đó có không ít sinh viên và người cao tuổi - vẫn trở thành nạn nhân, với số tiền bị chiếm đoạt từ hàng trăm triệu đến hàng chục tỷ đồng.

Trung tâm Bảo trợ xã hội và Công tác xã hội tỉnh Khánh Hòa vừa phát đi cảnh báo về việc xuất hiện trang Facebook giả mạo mang tên “Lớp học bán trú dành cho người cao tuổi” - sử dụng tên và địa chỉ của trung tâm (78 đường 2 Tháng 4, phường Bắc Nha Trang) để lừa đảo người dân. Thông tin này đã được Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa khẳng định là không đúng sự thật.

Nhờ tinh thần cảnh giác của nhân viên Viettel Store và phản ứng nhanh của Công an xã Đại Đồng (Nghệ An), hai vụ lừa đảo qua mạng nhằm vào người cao tuổi đã bị phát hiện và ngăn chặn - kịp thời bảo vệ tài sản lớn của người dân.

Những ngày gần đây, Công an đã cảnh báo về một thủ đoạn lừa đảo tinh vi mới, nhắm vào nhóm người hưởng chế độ hưu trí và bảo hiểm xã hội. Các đối tượng sử dụng điện thoại, mạng xã hội kết hợp video call, logo giả mạo, thao tác kỹ thuật để chiếm đoạt tài sản của người cao tuổi, vốn là nhóm dễ tổn thương nhất trong xã hội.

Tại Cần Thơ, một số đối tượng cả gan mạo danh nhân viên Bảo hiểm Xã hội, gọi điện yêu cầu người dân đặc biệt là người cao tuổi mang CCCD đến cơ quan hoặc kết bạn Zalo nhằm chiếm đoạt thông tin cá nhân. Tuy nhiên, quy trình cập nhật số BHXH sang CCCD hiện nay đã diễn ra tự động và người dân không cần phải thực hiện bất kỳ thao tác nào. Cảnh báo được BHXH TP. Cần Thơ phát đi kịp thời để bảo vệ quyền lợi người dân.

Công an TP Hà Nội khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin bảo mật ngân hàng, không chuyển tiền vào tài khoản lạ, chỉ thay đổi dữ liệu qua kênh chính thống. Đồng thời, cần chủ động chia sẻ, hướng dẫn người thân – đặc biệt là người cao tuổi, học sinh, sinh viên – kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo trên không gian mạng.

Nhờ sự cảnh giác của nhân viên ngân hàng và sự vào cuộc nhanh chóng của Công an phường Ba Đình (Hà Nội), một cụ bà 81 tuổi đã được ngăn chặn kịp thời khỏi vụ lừa đảo tinh vi giả danh Công an, suýt mất 700 triệu đồng. Vụ việc thêm một lần cảnh báo mức độ nguy hiểm của loại tội phạm sử dụng chiêu “đe dọa pháp lý” để chiếm đoạt tài sản, đặc biệt nhắm vào người cao tuổi.

Việc ngăn chặn lừa đảo trực tuyến đòi hỏi cần một lộ trình đào tạo kỹ năng số toàn diện, phù hợp với từng nhóm đối tượng như học sinh, công nhân, người cao tuổi… Khi mỗi công dân được trang bị kỹ năng số cần thiết, họ không chỉ tự bảo vệ bản thân mà còn góp phần gia tăng khả năng đề kháng chung của cả cộng đồng và quốc gia trước các mối đe dọa trên không gian mạng.

Cùng với sự phát triển của Internet và phổ biến của điện thoại thông minh tại Việt Nam, lừa đảo qua mạng đang trở thành mối lo ngại cho người sử dụng, đặc biệt với những người lớn tuổi.