Ông Lê Quốc Minh nói về niềm tin của công chúng đối với báo chí

Mức tin tưởng với báo chí chỉ từ 40-52%

Phát biểu tại Hội thảo Internet Day 2025 sáng 17/12 tại Hà Nội, ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết báo chí đang đứng trước một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về niềm tin của công chúng - điều chưa từng xảy ra ở mức độ sâu sắc như hiện nay. Theo ông, đã có thời kỳ xã hội gần như tuyệt đối tin tưởng vào báo chí, “báo nói gì cũng đúng, đài nói gì cũng đúng”, nhưng hiện nay niềm tin đó đang suy giảm mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu.

Dẫn các nghiên cứu quốc tế, ông Minh cho biết mức độ tin tưởng vào báo chí hiện chỉ dao động quanh 40 - 52%, tùy theo khảo sát, thậm chí tại nhiều quốc gia phát triển như Anh, Nhật Bản, tỷ lệ này chỉ hơn 30%. Ngay cả báo chí chính thống, vốn được coi là trụ cột của thông tin đáng tin cậy, cũng không còn giữ được vị thế tuyệt đối như trước. Đáng lo ngại hơn, phần lớn người dùng Internet thừa nhận họ gặp khó khăn trong việc phân biệt thông tin thật - giả, và tình trạng này kéo dài nhiều năm liên tiếp.

Theo ông Lê Quốc Minh, sự suy giảm niềm tin xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó nổi bật là sự phân cực chính trị ở nhiều quốc gia, đặc biệt là tại các nước đa đảng, khiến báo chí bị cuốn vào tranh cãi và chia rẽ. Bên cạnh đó là xu hướng “né tránh tin tức”, nhất là trong giới trẻ - những người ngày càng ít đọc báo, xem truyền hình hay theo dõi các kênh thông tin chính thống. Một nguyên nhân khác là “mệt mỏi thông tin”, khi công chúng phải đối diện với dòng tin dày đặc, giật gân, tiêu cực, khiến họ chủ động ngắt kết nối.

Ông Minh cũng nhấn mạnh tác động nghiêm trọng của tin giả, tin sai sự thật và nội dung độc hại trên mạng xã hội, đặc biệt trong các sự kiện lớn như bầu cử hay đại dịch COVID-19. Theo ông, sự tràn lan của thông tin bóp méo, xuyên tạc, thậm chí được tạo ra hoàn toàn bằng trí tuệ nhân tạo (AI), đang làm xói mòn niềm tin của công chúng không chỉ với mạng xã hội mà cả với truyền thông nói chung.

Trước thực trạng đó, ông Lê Quốc Minh khẳng định niềm tin đối với báo chí không bị “sụp đổ” mà đang có sự “chuyển dịch”. Những cơ quan báo chí làm tốt, minh bạch, đổi mới sáng tạo vẫn được công chúng tin tưởng. Ông cho rằng minh bạch đang trở thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi của báo chí hiện đại; thay vì kêu gọi công chúng “hãy tin”, báo chí cần chứng minh mình “đáng tin cậy”.

Từ thực tiễn của Báo Nhân Dân, ông Minh chia sẻ kinh nghiệm đổi mới nội dung và hình thức thể hiện, đặc biệt là tiếp cận giới trẻ thông qua các nền tảng số, sản phẩm đa phương tiện, triển lãm, sự kiện, video ngắn và đồ họa sáng tạo. Theo ông, những chủ đề chính luận, lịch sử, tưởng như khô khan, vẫn có thể thu hút đông đảo công chúng nếu được kể bằng phương thức phù hợp.

Báo chí cần có chiến lược áp dụng AI thích hợp

Liên quan đến việc ứng dụng AI trong báo chí, ông Minh đánh giá đây là xu hướng tất yếu nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát. Ông cảnh báo về nguy cơ nội dung kém chất lượng, sai lệch, làm gia tăng “ô nhiễm thông tin” và tiếp tục bào mòn niềm tin xã hội. Do đó, báo chí cần chủ động xây dựng chiến lược AI phù hợp với giá trị cốt lõi của nghề nghiệp, thay vì chạy theo công nghệ một cách bị động.

Ông Lê Quốc Minh phát biểu tại sự kiện Internet Day, sáng 17/12 tại Hà Nội

Kết luận, ông Lê Quốc Minh khẳng định báo chí phải tiếp tục khẳng định những giá trị mà công nghệ không thể thay thế, đó là tính nhân văn, sự kiểm chứng, trách nhiệm xã hội và khả năng tương tác trực tiếp với con người. Chỉ bằng cách làm báo vì cộng đồng, minh bạch và chuyên nghiệp, báo chí mới có thể từng bước khôi phục và củng cố niềm tin bền vững của công chúng trong bối cảnh hiện nay.

Xem thêm:

Đăng Khoa