Đó là nhấn mạnh của Thượng tá Trần Duy Kiên, Phó Trưởng phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05 - Công an tỉnh Cà Mau) tại Hội thảo “An toàn số cho cộng đồng - Xây dựng Cà Mau thành địa phương điển hình về bảo vệ người dân trên không gian mạng” do Báo Đại Đoàn Kết tổ chức tại tỉnh Cà Mau vào ngày 24/12/2025.

Gia tăng lừa đảo trên không gian mạng

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quá trình chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành không gian sinh hoạt, giao tiếp quen thuộc của đông đảo người dân. Tuy nhiên, song hành với những tiện ích mà công nghệ mang lại là sự gia tăng nhanh chóng của tin giả và các hành vi lừa đảo trên không gian mạng.

Theo Thượng tá Trần Duy Kiên, thực tiễn tại tỉnh Cà Mau cho thấy, các đối tượng xấu đang lợi dụng triệt để nền tảng số để mạo danh, dẫn dụ, chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân và tác động tiêu cực đến tình hình an ninh, trật tự địa phương.

Tính đến tháng 12/2025, toàn tỉnh đã ghi nhận 91 vụ việc lừa đảo trên không gian mạng, với tổng thiệt hại ước tính 105 tỷ đồng. Trong đó, đã khởi tố 77 vụ, đang tiếp tục xác minh 14 vụ, điều tra làm rõ 4 vụ, bắt giữ 6 đối tượng liên quan.

Thượng tá Trần Duy Kiên - Phó Trưởng Phòng PA05, Công an tỉnh Cà Mau phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Du

“Những con số này không chỉ phản ánh tính chất khốc liệt của loại tội phạm công nghệ cao mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc nâng cao cảnh giác của mọi người đân và tăng cường hiểu và nhận biết tin giả, sai lệch để tránh cảm bẩy bị lừa đảo”, Thượng tá Trần Duy Kiên nhấn mạnh.

Cũng theo Phó Trưởng Phòng PA05, qua công tác nắm tình hình, lực lượng công an tỉnh đã nhận diện nhiều phương thức, thủ đoạn lừa đảo phổ biến. Trong đó, nổi lên là hành vi mạo danh cơ quan nhà nước như Công an, Viện kiểm sát, cơ quan Thuế, Điện lực… để gọi điện, nhắn tin đe dọa, yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền. Cùng với đó là thủ đoạn dẫn dụ truy cập đường link độc hại, cài đặt các ứng dụng giả mạo như “Dịch vụ công”, “App Thuế” nhằm chiếm đoạt tài khoản ngân hàng.

Ngoài ra, hình thức lừa đảo việc làm “việc nhẹ, lương cao”, mạo danh nhân viên bưu điện, shipper; hay lôi kéo người dân tham gia các website game đổi thưởng trái phép đặt máy chủ ở nước ngoài tiếp tục gia tăng. Đáng lo ngại, sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ Deepfake cho phép các đối tượng giả mạo hình ảnh, giọng nói một cách tinh vi, khiến người dân rất khó phân biệt thật – giả.

 “Điểm nguy hiểm nhất của tin giả và lừa đảo trên không gian mạng là đánh vào tâm lý thiếu cảnh giác, sự nhẹ dạ cả tin và hạn chế về kỹ năng số của một bộ phận người dân. Vì vậy, bên cạnh các biện pháp nghiệp vụ, Công an tỉnh Cà Mau xác định việc nâng cao nhận thức, kỹ năng nhận diện tin giả và hành vi lừa đảo cho người dân chính là “lá chắn” bền vững nhất trên không gian mạng”, Thượng tá Trần Duy Kiên nhấn mạnh.

Quyết liệt đấu tranh với thông tin xấu - độc và lừa đảo trên không gian mạng

Không gian mạng đang trở thành một “mặt trận” mới - nơi tin giả và các hành vi lừa đảo công nghệ cao diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi và mang tính xuyên quốc gia. Trước thực trạng đó, Công an tỉnh Cà Mau đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm giữ vững an ninh không gian mạng.

Năm 2025, Công an tỉnh xác định nhiệm vụ trọng tâm là “Nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ bí mật nhà nước trên không gian mạng, phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp”. Trên cơ sở đó, đã tham mưu UBND tỉnh thành lập Tiểu ban Chỉ đạo An toàn, An ninh mạng; kiện toàn Đội ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng, từng bước hoàn thiện cơ chế chỉ đạo, phối hợp liên ngành.

Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an ninh mạng được đẩy mạnh với nhiều hình thức đa dạng, hướng tới từng nhóm đối tượng trong xã hội. Trong năm 2025, Công an tỉnh đã phối hợp các cơ quan liên quan, tổ chức 25 cuộc tuyên truyền với hơn 26.400 lượt cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên và người dân tham gia; triển khai các hội nghị, diễn đàn, chiến dịch như “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”. Nội dung tuyên truyền tập trung vào kỹ năng nhận diện tin giả, cảnh báo thủ đoạn lừa đảo mới, giúp người dân chủ động tự bảo vệ mình trên môi trường số.

Công an tỉnh Cà Mau tổ chức tuyên truyền chiến dịch: "Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến" cho các em học sinh trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Trọng Nghĩa

Song song với đó, lực lượng Công an tỉnh Càu Mau đã chủ động “phủ xanh” không gian mạng bằng các thông tin tích cực, kịp thời phản bác, xử lý thông tin xấu, độc, sai sự thật. Tính đến tháng 11/2025, đã xây dựng 66 phóng sự và 230 tin bài, thu hút hơn 2,6 triệu lượt xem trên hệ thống fanpage. Công an tỉnh Cà Mau đã đăng hơn 1.600 bài và chia sẻ gần 128 nghìn  bài viết, hình ảnh, video, thu hút 282 triệu lượt tương tác tiếp cận.

Đồng thời, xử lý 69 tài khoản mạng xã hội vi phạm có nội dung xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đăng thông tin sai sự thật xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; các hoạt động phức tạp ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội trên không gian mạng.

"Việc nhận diện đúng bản chất thông tin sai lệch và nâng cao khả năng phòng ngừa cho người dân được xác định là nhiệm vụ trọng tâm nhằm giữ vững an ninh, trật tự trên không gian mạng, hướng tới mục tiêu xây dựng môi trường số an toàn, lành mạnh và bền vững", Thượng tá Trần Duy Kiên nhấn mạnh.

Tuy nhiên, công tác nhận diện tin giả và phòng, chống hành vi lừa đảo trên mạng xã hội tại tỉnh Cà Mau vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Đặc biệt, tội phạm sử dụng công nghệ cao ngày càng diễn biến phức tạp, phạm vi hoạt động rộng và mang tính xuyên quốc gia.

Các đối tượng chủ yếu hoạt động từ nước ngoài, lợi dụng các nền tảng mạng xã hội để thực hiện hành vi từ xa, gây khó khăn lớn cho công tác xác định đối tượng, thu thập chứng cứ và xử lý theo quy định pháp luật. Điều này khiến việc nắm tình hình, phát hiện sớm các hoạt động tán phát tin giả, lừa đảo trên không gian mạng có thời điểm còn bị động.

Bên cạnh đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan trong một số trường hợp chưa thật sự kịp thời, đồng bộ, dẫn đến việc trao đổi thông tin, rà soát, xác minh kéo dài, ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý.

Đặc biệt, tính chất xuyên quốc gia của loại tội phạm này còn đặt ra nhiều rào cản pháp lý, buộc quá trình điều tra phải thông qua các cơ chế tương trợ tư pháp quốc tế phức tạp, kéo dài thời gian xử lý vụ việc.

Theo Thượng tá Trần Duy Kiên, thời gian tới, việc thực hiện nghiêm các chủ trương, nghị quyết của Đảng, Nhà nước về bảo vệ an ninh không gian mạng là yêu cầu xuyên suốt. Trọng tâm là đưa kiến thức nhận diện tin giả, lừa đảo vào các chương trình hành động của địa phương; đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; tăng cường phối hợp liên ngành, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Đặc biệt, cần chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu về công nghệ, an ninh mạng và pháp luật, gắn với hợp tác quốc tế, đáp ứng yêu cầu đấu tranh với tội phạm mạng ngày càng tinh vi, xuyên biên giới.

Sỹ Đồng