Trong khuôn khổ vòng Chung khảo Cuộc thi Sinh viên An ninh mạng 2025, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia đã tổ chức tọa đàm công nghệ với chủ đề “Bảo vệ cá nhân, tổ chức trước các cuộc tấn công mạng trong kỷ nguyên số - Chủ động nhận diện và ứng phó trước những rủi ro tiềm ẩn”.

Sự kiện thu hút hơn 300 sinh viên, chuyên gia bảo mật, đại diện doanh nghiệp công nghệ và các đơn vị quản lý nhà nước. Đây là hoạt động chuyên môn trọng tâm của mùa thi năm nay, góp phần gắn kết kiến thức học thuật với bức tranh an ninh mạng thực tiễn đang biến đổi nhanh chóng và phức tạp.

Ông Vũ Duy Hiền Phó Tổng Thư ký, Chánh Văn phòng Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia phát biểu

Phát biểu tại sự kiện, ông Vũ Duy Hiền - Phó Tổng Thư ký, Chánh Văn phòng Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia nhấn mạnh rằng, không gian mạng hiện nay thay đổi nhanh hơn khả năng thích ứng của con người. Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, deepfake, tấn công lừa đảo, chiếm đoạt thông tin và danh tính số… liên tục xuất hiện, tinh vi hơn và có thể xảy ra với bất kỳ ai, bất kỳ lúc nào. Những rủi ro ấy không còn xa lạ; chúng ẩn sau những đường link quen thuộc, những cuộc gọi có giọng nói giống người thân hay những nội dung do AI tạo ra chỉ trong vài giây. Theo ông Hiền, điều này đòi hỏi mỗi cá nhân và tổ chức phải chủ động xây dựng một “tư thế phòng vệ mới”: nhận diện sớm, dự báo đúng và ứng phó nhanh trước mọi nguy cơ.

Với vai trò kết nối Nhà nước - doanh nghiệp - nhà trường - xã hội, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia hiện đang phối hợp cùng Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ và các tổ chức quốc tế nhằm thúc đẩy hình thành môi trường số an toàn, lành mạnh và đáng tin cậy. Các sáng kiến trọng điểm như Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng, Liên minh Niềm tin số, chương trình nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu cá nhân và phát triển hệ sinh thái doanh nghiệp an ninh mạng Việt Nam đang đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo nền tảng cho một quốc gia số tự chủ, bền vững. Ngày hội Sinh viên và vòng Chung khảo Cuộc thi Sinh viên An ninh mạng 2025 chính là những dấu mốc tiêu biểu của hành trình này.

Tọa đàm lần này tập trung thảo luận sâu vào bài toán tổng hòa giữa con người - công nghệ - quy trình - và sự kết nối. Bốn yếu tố then chốt được Hiệp hội nhấn mạnh gồm: Con người với kỹ năng nhận diện rủi ro ngay từ môi trường học đường; Công nghệ với các giải pháp AI phát hiện gian lận và bảo vệ định danh số; Quy trình với mô hình phòng vệ chuẩn mực; và Kết nối thông qua cơ chế chia sẻ cảnh báo, chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ quan, doanh nghiệp, trường học và cộng đồng. 

Ông Nguyễn Đức Duy - Kỹ sư giải pháp cấp cao của Huawei Vietnam trình bày tham luận

Các tham luận tại tọa đàm đi sâu vào những thách thức mới của an ninh mạng, đặc biệt trong bối cảnh sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo và các hình thức tấn công có chủ đích nhắm vào người dùng cá nhân. Mở đầu, ông Nguyễn Đức Duy - Kỹ sư giải pháp cấp cao của Huawei Vietnam - đưa ra góc nhìn toàn diện về nhu cầu nâng cao cấp độ bảo vệ cho tổ chức và doanh nghiệp trong kỷ nguyên AI. Ông nhấn mạnh rằng ranh giới giữa con người, hạ tầng kỹ thuật và hệ thống dữ liệu đang thu hẹp nhanh chóng, khiến các hình thức tấn công vào chuỗi cung ứng, thiết bị đầu cuối hay hệ thống nhận diện trở nên khó dự đoán hơn. Theo ông Duy, để xây dựng khả năng phòng vệ hiệu quả, doanh nghiệp cần phát triển hạ tầng an ninh nhiều lớp, tích hợp AI phát hiện bất thường, song song với việc nâng cao nhận thức bảo mật cho đội ngũ nhân sự vận hành hệ thống.

Tiếp nối chủ đề này, ông Phan Trọng Quân - Trưởng phòng Đánh giá An toàn thông tin của VNPT IT - tập trung lý giải việc ứng dụng AI trong giám sát và bảo vệ định danh số. Trong bối cảnh tội phạm mạng đẩy mạnh sử dụng công nghệ deepfake cho các cuộc gọi, video và tài liệu giả mạo, mô hình phòng vệ truyền thống đã không còn đủ nhanh và chính xác để phát hiện rủi ro. Ông Quân cho biết nhiều giải pháp dựa trên AI hiện cho phép phân tích hành vi đăng nhập, phát hiện dấu hiệu bất thường trong giao dịch trực tuyến và cảnh báo theo thời gian thực, góp phần giảm thiểu đáng kể nguy cơ bị đánh cắp danh tính số. Tuy nhiên, ông cũng khuyến cáo rằng công nghệ chỉ thực sự hiệu quả khi người dùng có thói quen cảnh giác và các tổ chức chủ động chia sẻ thông tin cảnh báo với nhau, thay vì đối phó đơn lẻ.

Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân - Trưởng Ban An ninh dữ liệu và Bảo vệ dữ liệu cá nhân của Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia

Tại tọa đàm, Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân - Trưởng Ban An ninh dữ liệu và Bảo vệ dữ liệu cá nhân của Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia cũng đưa ra cảnh báo mạnh mẽ về sự gia tăng của các hình thức lừa đảo công nghệ cao sử dụng AI. Ông cho biết trong quý 2/2025, số vụ tấn công có yếu tố AI đã tăng tới 62%, với thiệt hại toàn cầu ước tính lên đến 18 tỉ USD. Nhiều nhóm tội phạm hiện sử dụng chatbot tự động để trò chuyện, dẫn dắt cảm xúc và thao túng tâm lý nạn nhân mà không cần con người can thiệp, khiến tốc độ thực hiện các vụ lừa đảo tăng gấp hàng chục lần so với trước đây.

Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Quân nhấn mạnh nguy cơ mất an toàn dữ liệu cá nhân đang ở mức đáng lo ngại, khi hoạt động thu thập, mua bán thông tin cá nhân diễn ra công khai trên không gian mạng. Với chỉ khoảng 500 USD mỗi tháng, kẻ gian có thể thuê dịch vụ định vị cuộc gọi và truy vết thông tin liên lạc của người dùng, từ đó tiến hành các hành vi lừa đảo tinh vi hơn, khó bị phát hiện hơn. Ông cho rằng Việt Nam đã có hành lang pháp lý liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân, song việc thực thi cần được tăng cường trên cả ba trụ cột: nhận thức của người dân, trách nhiệm của doanh nghiệp và năng lực xử lý của cơ quan quản lý. Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, mỗi cá nhân cần xây dựng “miễn dịch số” - tức khả năng nhận diện thông tin bất thường, nghi vấn và chủ động bảo vệ mình trước những tương tác số nguy hiểm.

Nhiều sinh viên các trường Đại học đã tới tham dự sự kiện, chăm chú theo dõi các bài trình bày và thảo luận tại Sự kiện

Các nội dung tham luận đã giúp phác họa rõ một bức tranh toàn diện về các nguy cơ mới trong không gian mạng và những phương thức phòng vệ cần thiết trong thời đại số. Sự kết hợp giữa kinh nghiệm thực tiễn của các doanh nghiệp công nghệ, phân tích chuyên môn của các cơ quan quản lý nhà nước và góc nhìn của đội ngũ chuyên gia đã tạo nên diễn đàn giàu thông tin cho sinh viên - những người sẽ trực tiếp tham gia vào bảo vệ không gian mạng Việt Nam trong tương lai. Từ nền tảng kiến thức được chia sẻ tại tọa đàm, ban tổ chức kỳ vọng thế hệ trẻ sẽ chủ động hơn trong việc rèn luyện kỹ năng, tư duy và bản lĩnh để thích ứng với môi trường số đầy thách thức nhưng cũng rộng mở cơ hội.

An Lâm