“Kho bạc dữ liệu” 2,7 triệu khách hàng của Hyundai mở cửa cho tin tặc
	Bên trong “kho vũ khí số” của Knownsec: Khi tường lửa Trung Quốc bị rò rỉ
	Chiến dịch “black out”, tấn công phá hoại điện thoại và máy tính người dùng Hàn Quốc

Ông Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine

Khác với nhiều dự án thử nghiệm trước đây, hệ thống này không phải chương trình thí điểm mà là một nền tảng hoạt động thực tế, đang phục vụ hơn 23 triệu người dân. Tổ chức Sách Kỷ lục Thế giới (WRB) chính thức ghi nhận thành tựu này trong khuôn khổ Hội nghị WINWIN tổ chức tại Kiev.

Tại sự kiện, đại diện WRB Hanna Krysiuk trao chứng nhận cho các nhóm phát triển hệ thống gồm Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine Mykhailo Fedorov, ông Viktor Liakh của Quỹ Đông Âu, ông Jacques Gerber đại diện Thụy Sĩ và bà Charlotte Suren từ Đại sứ quán Anh.

Bà Krysiuk phát biểu: “Hôm nay, chúng tôi ghi nhận một kỷ lục thế giới sẽ đi vào lịch sử của Ukraine và cả thế giới. Ukraine trở thành quốc gia đầu tiên tạo ra một trợ lý quốc gia cho các dịch vụ chính phủ – một công cụ kỹ thuật số mở ra kỷ nguyên mới của dân chủ điện tử.”

Ngay sau đó, Bộ trưởng Fedorov công bố kế hoạch để Ukraine trở thành “nhà nước tác nhân” đầu tiên trên thế giới. Đây là mô hình trong đó trí tuệ nhân tạo không chỉ phản hồi theo yêu cầu, mà còn chủ động hành động nhằm hỗ trợ người dân.

Ví dụ, nền tảng Diia.AI ra mắt từ tháng 9 cho phép người dùng chỉ cần gõ yêu cầu, toàn bộ giấy tờ sẽ được gửi tới email trong vài giây. Không cần biểu mẫu, không phải đến văn phòng hay thực hiện thủ tục phức tạp.

Hiện Diia.AI đã xử lý hơn 200 loại dịch vụ, từ cấp bằng lái, đăng ký doanh nghiệp đến giấy kết hôn. Theo ông Fedorov, 70% công việc pháp lý tại bộ của ông hiện do AI đảm nhiệm, cán bộ chỉ cần ký duyệt ở bước cuối cùng.

Nỗ lực chuyển đổi số mạnh mẽ đã giúp Ukraine từ vị trí 102 trong bảng xếp hạng chính phủ điện tử năm 2018 vươn lên đứng thứ 5 thế giới hiện nay.

Tại hội nghị, Ukraine cũng ký kết hợp tác với ElevenLabs để tích hợp công nghệ điều khiển bằng giọng nói cho Diia.AI. Khi đó, người dân chỉ cần nói bằng tiếng Ukraine thay vì gõ lệnh như trước.

Đại diện ElevenLabs, ông Mateusz Staniszewski, nhận định tính năng giọng nói sẽ mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ công cho nhóm người cao tuổi, người khuyết tật hay những ai gặp khó khăn khi sử dụng bàn phím và màn hình.

Tại Cộng hòa Séc, ElevenLabs từng triển khai hệ thống tương tự. Trước đây, 60% cuộc gọi đến Bộ Lao động không được xử lý do thiếu nhân sự. Giờ đây, AI phụ trách 85% trong tổng số 5.000 cuộc gọi mỗi ngày, hỗ trợ hiệu quả cho người dân.

Hiện Diia.AI vận hành trên mô hình ngôn ngữ Gemini của Google, song Ukraine đang tự phát triển mô hình AI bản địa bằng tiếng Ukraine, hợp tác cùng nhà mạng lớn nhất nước Kyivstar.

Song song đó, Kiev cũng thúc đẩy kế hoạch xây dựng các “AI Factory” - trung tâm phát triển AI quốc gia do chính phủ tài trợ, tạo điều kiện để doanh nghiệp và các viện nghiên cứu hợp tác, thử nghiệm công nghệ mới.

Mục tiêu dài hạn, theo ông Fedorov, là đưa Ukraine vào top 3 quốc gia dẫn đầu thế giới về ứng dụng AI trong khu vực công trước năm 2030. Xa hơn, chính phủ muốn tận dụng AI để tái cấu trúc nền kinh tế, giúp đất nước lọt top 30 GDP toàn cầu, dịch chuyển từ nền nông nghiệp sang công nghệ cao.

Ukraine từng đạt bước tiến tương tự trong lĩnh vực quốc phòng, khi chỉ trong thời gian ngắn đã phát triển 500 doanh nghiệp UAV từ con số 0. Ông Fedorov cho biết, chính phủ kỳ vọng tái hiện thành công đó với các ngành AI, bán dẫn và công nghệ y tế - những trụ cột mới của tương lai Ukraine.

Khôi Nguyên