Pháp đẩy mạnh điều tra các nền tảng thương mại điện tử sau vụ bê bối của Shein

Lộ diện thêm năm nền tảng vi phạm

Theo thông báo của Bộ trưởng Thương mại Serge Papin ngày 14/11, Tổng cục Cạnh tranh, Tiêu dùng và Chống gian lận thương mại Pháp (DGCCRF) đã phát hiện năm nền tảng thương mại điện tử khác ngoài Shein cũng bán sản phẩm bị nghiêm cấm tại Pháp, gồm Wish, Temu, AliExpress, eBay và Joom. Các nền tảng này hiện đang chịu sự giám sát chặt chẽ của Viện Công tố Paris.​

Cụ thể, AliExpress và Joom cũng đã bị phát hiện bán búp bê tình dục có hình dáng trẻ em - loại sản phẩm mang tính chất khiêu dâm trẻ em theo đánh giá của DGCCRF. "Mô tả và phân loại sản phẩm trên các trang web này khó có thể nghi ngờ về bản chất khiêu dâm trẻ em của nội dung", cơ quan này nhận định.​

Trong khi đó, các vũ khí loại A bị nghiêm cấm tuyệt đối tại Pháp như đấm bốc sắt (brass knuckles) và dao rựa (machetes) cũng được tìm thấy trên Wish, Temu và eBay. Các vũ khí này thuộc loại nguy hiểm theo quy định của Pháp và không được phép bán tại thị trường châu Âu.​

Bên cạnh đó, ba nền tảng Wish, Temu và Amazon bị phát hiện vi phạm nghĩa vụ lọc nội dung dành cho trẻ vị thành niên. Các nền tảng này để lộ nội dung khiêu dâm mà không có bất kỳ biện pháp kiểm tra độ tuổi nào, cho phép trẻ em truy cập dễ dàng vào các sản phẩm dành cho người lớn.​

Theo quy định pháp luật Pháp, việc phát tán nội dung khiêu dâm trẻ em qua mạng điện tử có thể bị phạt tù lên đến 7 năm và phạt tiền lên tới 100.000 euro. Còn việc không có biện pháp lọc nội dung bảo vệ trẻ vị thành niên có thể bị phạt tù 3 năm và phạt tiền 75.000 euro.​

Ông Serge Papin cho biết Chính phủ Pháp sẽ triệu tập các Bộ trưởng Thương mại của 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) tại Paris vào ngày 27/11 để thảo luận và thống nhất các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn đối với các nền tảng thương mại điện tử nhập khẩu. Việc tăng cường phối hợp ở cấp độ EU được Pháp đánh giá là cấp thiết trước sự bùng nổ của các nền tảng giá rẻ đến từ châu Á.​

Các nền tảng này đang chiếm thị phần ngày càng lớn tại châu Âu nhưng thường ít tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và pháp lý của khu vực. Theo Ủy viên Tư pháp EU Michael McGrath, có đến 96% sản phẩm bán trên các nền tảng này "không hoàn toàn tuân thủ quy định và tiêu chuẩn an toàn của châu Âu". Ngoài ra, gần 75% hàng giả mạo bị tịch thu tại châu Âu năm 2022 có nguồn gốc từ Trung Quốc.​

Bộ trưởng Louwagie của Pháp đã gửi thư đến Ủy ban châu Âu kêu gọi hành động "cần thiết và khẩn cấp", đề xuất EU nên có quyền xóa các nền tảng vi phạm khỏi các công cụ tìm kiếm như Google.​

Shein vẫn phải đối mặt thủ tục pháp lý

Dù đã gỡ bỏ toàn bộ sản phẩm vi phạm và tạm dừng hoạt động marketplace (khu vực bán hàng của bên thứ ba) tại Pháp, Shein vẫn tiếp tục chịu áp lực pháp lý nặng nề. Chủ tịch điều hành Shein, Donald Tang, đã gửi thư cho Bộ trưởng Papin đề nghị gặp mặt và cam kết "tôn trọng mọi luật pháp Pháp", nhưng bị từ chối.​

"Tôi không có gì để thương lượng với ông Tang; ông ấy phải tuân thủ luật pháp", Bộ trưởng Papin nhấn mạnh trên đài RMC. Bộ trưởng Tài chính Amélie de Montchalin cũng khẳng định từ chối yêu cầu gặp gỡ của Shein.​

Quốc hội Pháp đã triệu tập đại diện Shein điều trần trong khuôn khổ điều tra về kiểm soát sản phẩm nhập khẩu. Tuy nhiên, theo kế hoạch, buổi điều trần sẽ diễn ra vào ngày 18/11, nhưng Shein vẫn chưa xác nhận có cử đại diện tham dự.​

Các nền tảng bị điều tra đều phải chịu sự giám sát theo Đạo luật Dịch vụ số (Digital Services Act - DSA) của EU, có hiệu lực từ năm 2024. Theo DSA, các nền tảng trực tuyến lớn phải thực hiện nghĩa vụ kiểm soát chặt chẽ sản phẩm bất hợp pháp, bảo vệ trẻ vị thành niên và đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.​

Shein với 45 triệu người dùng hoạt động hàng tháng tại châu Âu được xếp vào danh sách "nền tảng trực tuyến rất lớn" (Very Large Online Platform), do đó phải chịu các quy định nghiêm ngặt nhất. Nếu vi phạm "nghiêm trọng và lặp lại", các nền tảng có thể bị phạt tới 6% doanh thu toàn cầu, thậm chí bị cấm hoạt động tại EU.​

Cuộc điều tra lần này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực của châu Âu nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới, đặc biệt là những nền tảng có nguồn gốc từ châu Á đang tăng trưởng mạnh mẽ tại thị trường châu Âu.

Khôi Nguyên