Dự luật cho phép bộ nội vụ có thể cấm hoặc hạn chế sử dụng các linh kiện công nghệ của những nhà cung cấp nhất định, đặc biệt từ Trung Quốc, trong các ngành năng lượng, y tế, giao thông vận tải và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.​

Động thái này được coi là bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ an ninh mạng quốc gia, nhằm giảm thiểu rủi ro từ các nhà cung cấp công nghệ nước ngoài, đặc biệt là tập đoàn Huawei của Trung Quốc. Các biện pháp tương tự đã được áp dụng trong ngành viễn thông, tuy nhiên dự luật mới của Đức mở rộng phạm vi lên nhiều lĩnh vực khác nhau, vượt ra ngoài khuôn khổ được các quốc gia châu Âu khác áp dụng.​

Ảnh minh họa.

Tại hội nghị kinh doanh ở Berlin vào ngày 13/11, Thủ tướng Merz khẳng định một cách tường minh rằng Đức sẽ không cho phép bất kỳ linh kiện nào từ Trung Quốc tham gia vào mạng 6G của nước này. Ông cũng tiết lộ rằng chính phủ Đức đã quyết định thay thế các linh kiện hiện tại trong mạng 5G bằng những sản phẩm do Đức sản xuất, nơi có thể thực hiện được.​

Chính sách này phản ánh sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của Đức đối với công nghệ Trung Quốc. Trước đây, dưới thời Thủ tướng Angela Merkel, Đức từng phản đối các nỗ lực cấm Huawei khỏi mạng 5G, với lý do không nên loại bỏ bất kỳ nhà cung cấp nào miễn là đáp ứng các yêu cầu an ninh. Năm 2024, sau nhiều năm chậm trễ, Đức cuối cùng cũng đã ra lệnh loại bỏ thiết bị Huawei khỏi lõi mạng của các nhà mạng viễn thông, với lý do liên quan đến an ninh quốc gia.​

Ban đầu, chính phủ Đức chỉ đề xuất mở rộng các biện pháp từ lĩnh vực viễn thông sang ngành năng lượng. Tuy nhiên, phiên bản dự luật được thông qua tại Quốc hội hiện đã áp dụng cho toàn bộ các lĩnh vực quan trọng được xác định trong Chỉ thị NIS2 của Liên minh châu Âu, bao gồm giao thông vận tải, y tế và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.​

Nhà lập pháp đảng Dân chủ Xã hội (SPD) Johannes Schätzl, người phát ngôn chính sách kỹ thuật số của đảng, giải thích rằng quyết định này là hợp lý bởi vì các mối đe dọa an ninh mạng và các cuộc tấn công lai ghép không chỉ tập trung vào một ngành cụ thể.​

Dự luật mới quy định rằng Bộ Nội vụ Đức phải tham vấn với các cơ quan chính phủ khác trước khi ra quyết định cấm hoặc hạn chế những nhà cung cấp cụ thể. Cách tiếp cận này được đưa ra do quan ngại rằng một số bộ, đặc biệt là Bộ Kỹ thuật số và Bộ Kinh tế, có thể có lập trường thận trọng hơn trong việc áp dụng lệnh cấm đối với các linh kiện Trung Quốc, một phần vì lo ngại về các biện pháp trả đũa kinh tế từ Bắc Kinh.​

Ngành công nghiệp Đức cũng dự kiến sẽ có phản ứng tiêu cực. Hiệp hội thương mại công nghệ Đức Bitkom đã cảnh báo rằng các quy định mới có thể khó dự đoán và do đó sẽ "gây bất lợi" cho các doanh nghiệp Đức.​

Quyết định của Đức diễn ra vào thời điểm Liên minh châu Âu đang tìm cách giải quyết các rủi ro an ninh mạng liên quan đến chuỗi cung ứng do các công ty Trung Quốc thống trị. Các chính phủ châu Âu hiện đang mở rộng tầm nhìn vượt ra ngoài lĩnh vực viễn thông, với các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn trong các ngành như năng lượng mặt trời.​

Ủy ban châu Âu đang hoàn thiện Bộ công cụ Chuỗi cung ứng Công nghệ Thông tin nhằm giúp các chính phủ trong khu vực giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đó, Ủy ban cũng chuẩn bị thực hiện sửa đổi Đạo luật An ninh mạng của EU để xử lý vấn đề này, dự kiến hoàn thành vào tháng 1/2026.​

Luật An ninh mạng mới của Đức thực thi Chỉ thị NIS2 của EU, một khung pháp lý về an ninh mạng cho cơ sở hạ tầng quan trọng. Thượng viện Đức vẫn cần phê chuẩn dự luật này, dự kiến diễn ra vào cuối tuần lễ. Theo các ước tính, việc thực hiện NIS2 sẽ khiến số lượng tổ chức bị ảnh hưởng tăng từ khoảng 4.500 lên khoảng 29.000.​

Theo Noah Barkin, cố vấn cấp cao tại tổ chức nghiên cứu Rhodium Group, vấn đề then chốt không phải là liệu Đức có được trao quyền hạn hay không, mà là liệu nước này có sẵn sàng sử dụng những quyền hạn đó. Ông nhận xét rằng mặc dù các biện pháp này "giúp đặt nền móng cho việc loại bỏ Huawei khỏi mạng 5G, nhưng không đảm bảo rằng sẽ có đủ ý chí chính trị để đưa ra quyết định đó".​

Điều này phản ánh một thực tế về chính trị Đức: Bộ Nội vụ Đức đã có khả năng cấm các nhà cung cấp viễn thông sử dụng các linh kiện cụ thể theo luật an ninh thông tin hiện hành từ năm 2021, tuy nhiên cho đến nay chưa bao giờ chính thức áp dụng lệnh cấm này theo cách toàn diện. Bộ này chỉ can thiệp vào năm 2024, nhưng vẫn không hành động mạnh tay.​

Thủ tướng Merz dự kiến sẽ thảo luận về những vấn đề này tại hội nghị về chủ quyền kỹ thuật số lớn do Đức và Pháp đồng tổ chức vào ngày 18/11. Ông cũng thay đổi tông điệu ngoại giao khi nhấn mạnh rằng Đức không chỉ muốn độc lập khỏi Trung Quốc mà còn khỏi Mỹ và các công ty công nghệ lớn.

Khôi Nguyên