Ảnh minh hoạ.

Theo Nghị định, nội dung chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản văn hóa bao gồm: xây dựng, quản trị, vận hành và khai thác các nền tảng số; hệ thống thông tin quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa; xây dựng bộ tiêu chuẩn dữ liệu số; tạo lập dữ liệu phục vụ truyền thông, quảng bá di sản trên môi trường điện tử.

Nghị định nhấn mạnh nguyên tắc xuyên suốt trong quá trình chuyển đổi số: không gây tổn hại đến tính nguyên gốc, tính toàn vẹn của di sản văn hóa và bảo đảm quyền lợi của chủ sở hữu, đơn vị quản lý. Hạ tầng kỹ thuật phục vụ số hóa phải đáp ứng yêu cầu về lưu trữ, liên thông, an toàn và bảo mật.

Dữ liệu số về di sản văn hóa phải phản ánh chính xác chi tiết, đặc điểm quan trọng và giá trị của di sản theo các tiêu chuẩn thu thập dữ liệu phù hợp. Việc số hóa, lưu trữ và khai thác dữ liệu được thực hiện thống nhất từ trung ương đến địa phương, trên cơ sở tôn trọng và phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan; ưu tiên sử dụng công nghệ mã nguồn mở và phần mềm trong nước.

Nghị định cũng giao UBND cấp tỉnh, các bộ, ngành và cơ quan trung ương trách nhiệm bảo đảm nguồn lực cho việc xây dựng, cập nhật, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia, phục vụ chuyển đổi số và hiện đại hóa công tác quản lý nhà nước về di sản văn hóa.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa phải được xây dựng nhằm phục vụ lưu trữ, quản lý, bảo vệ, khai thác và phát huy giá trị di sản trên môi trường điện tử; đáp ứng chuẩn dữ liệu đầu vào, bảo đảm tính bảo mật, tính nguyên vẹn và tính khả dụng của thông tin; đồng thời bảo đảm khả năng kết nối, liên thông, tạo thuận lợi cho khai thác và tiếp cận.

Nghị định quy định cụ thể việc ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong trưng bày, thuyết minh, bảo quản, tu bổ, phục chế và trao truyền di sản văn hóa. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch được giao phối hợp với các bộ, ngành xây dựng các đề án, tiêu chuẩn kỹ thuật phục vụ công tác này.

Việc chuyển đổi các loại hình văn bản giấy sang thông điệp dữ liệu phải được thực hiện theo yêu cầu nghiêm ngặt, trong đó yêu cầu có ý kiến đồng ý bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền đối với từng loại di sản; đồng thời tuân thủ quy định pháp luật về giao dịch điện tử và chuyển đổi số.

Nghị định khuyến khích số hóa hồ sơ, tài liệu, ứng dụng nền tảng số để phát triển hệ thống thông tin; khuyến khích sáng tạo trong phát huy giá trị di sản, bao gồm hợp tác phát triển trò chơi thông minh, phim, âm nhạc dựa trên chất liệu di sản văn hóa.

Cũng theo Nghị định, các ứng dụng tương tác dành cho khách tham quan sẽ được tăng cường, từ trưng bày điện tử, thuyết minh tự động đến các ứng dụng trực tuyến hỗ trợ nâng cao trải nghiệm, mở rộng khả năng tiếp cận tại bảo tàng, di tích. Hoạt động giáo dục di sản sẽ đẩy mạnh hình thức tham quan, học tập trực tuyến với trải nghiệm đa ngôn ngữ, thân thiện, trong đó có các giải pháp hỗ trợ người khuyết tật.

Nghị định 308/2025/NĐ-CP được kỳ vọng tạo khung pháp lý đầy đủ, hiện đại cho quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản văn hóa, góp phần bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị di sản trong thời đại số.

Lệ Thanh