Ngày 2/12, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Hội đồng thẩm định, chủ trì cuộc họp thẩm định chính sách xây dựng dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi). Tham dự có Vụ trưởng Vụ Công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật Nguyễn Quốc Hoàn (Phó Chủ tịch Hội đồng) cùng các thành viên Hội đồng và đại diện cơ quan soạn thảo.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định chính sách dự án Luật Hộ tịch (sửa đổi).

Phó Cục trưởng Cục Hành chính tư pháp Nhâm Ngọc Hiển - đại diện cơ quan soạn thảo chính sách cho biết việc sửa đổi là cần thiết do yêu cầu cải cách tư pháp, cải cách hành chính, sắp xếp tổ chức bộ máy và thúc đẩy chuyển đổi số. Công tác đăng ký, quản lý hộ tịch hiện bộc lộ hạn chế như một số quy định chưa phù hợp với cơ cấu tổ chức mới, chưa điều chỉnh kịp thời các trường hợp phát sinh, quy trình ở một số địa phương còn vướng mắc và ứng dụng công nghệ thông tin chưa đủ mạnh. Trên cơ sở đó, Cục đề xuất 5 nhóm chính sách đưa vào dự thảo Luật:

1. Phân quyền triệt để đăng ký hộ tịch cho chính quyền cơ sở; 
2. Phát triển và hoàn thiện cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử thống nhất, đồng bộ, phục vụ quản lý hiện đại; 
3. Tiếp tục cải cách hành chính trong lĩnh vực hộ tịch gắn với chuyển đổi số, hiện đại hóa phương thức thực hiện nhằm nâng cao chất lượng công tác đăng ký, quản lý hộ tịch, tạo thuận lợi tối đa cho người dân; 
4. Hoàn thiện quy định về phạm vi, nội dung đăng ký hộ tịch theo hướng bảo đảm quyền nhân thân, bảo đảm thống nhất với quy định pháp luật có liên quan và phù hợp với thông lệ, điều ước, công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia; 
5. Chuyên nghiệp hóa đội ngũ công chức hộ tịch, bảo đảm tiêu chuẩn, năng lực phù hợp với vị trí việc làm, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước về hộ tịch. 

Mục tiêu chung là phân cấp, phân quyền hợp lý, khắc phục hạn chế của quy định hiện hành, hiện đại hóa, chuyển đổi số toàn diện công tác đăng ký, quản lý hộ tịch, đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí cho người dân, cho phép đăng ký hộ tịch trực tuyến "toàn trình" và không phụ thuộc địa giới hành chính cấp tỉnh.

Đại diện Bộ Công an đề nghị bổ sung quy định để thông tin trên hộ tịch điện tử có thể thay thế bản giấy (giấy khai sinh, giấy chứng tử…) và đưa nội dung này vào đề cương chính sách. Về cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, Bộ Công an lưu ý cần cụ thể hóa các trường thông tin, làm rõ cơ chế đồng bộ, chuyển giao giữa cơ sở dữ liệu hộ tịch và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời quy định rõ hình thức tiếp nhận thủ tục trực tuyến.

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Hộ tịch và về 5 nhóm chính sách lớn. Ông yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, hoàn thiện để thể chế hóa kịp thời các chủ trương mới, đảm bảo các chính sách cơ bản phù hợp với đường lối của Đảng, không mâu thuẫn với Hiến pháp và pháp luật hiện hành.

Thứ trưởng đề nghị bổ sung thông tin, yêu cầu các thành viên Hội đồng rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo tính toàn diện của đề án, đặc biệt kiểm tra những nội dung có thể liên quan đến quyền con người, quyền công dân để quy định chặt chẽ trong dự thảo Luật. Ông cũng lưu ý cụ thể đối với từng chính sách: phân định rõ ràng giữa phân quyền, phân cấp và ủy quyền ở cấp xã; quy định cụ thể về ủy quyền ký giấy tờ, chứng thực; đánh giá năng lực, nguồn lực cấp xã và gắn phân quyền với cơ chế kiểm tra, giám sát; làm rõ các trường thông tin, cơ chế kết nối, đồng bộ kỹ thuật giữa cơ sở dữ liệu hộ tịch và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; nêu lộ trình, thủ tục bãi bỏ, đơn giản hóa theo tiêu chí ưu tiên phục vụ người dân; và đối chiếu kỹ các nội dung với Bộ luật Dân sự, Luật Hôn nhân và Gia đình cùng văn bản liên quan để tránh chồng chéo.

Thứ trưởng đề nghị cơ quan soạn thảo hoàn chỉnh hồ sơ, tiếp thu đầy đủ ý kiến của Hội đồng trước khi trình Chính phủ, bảo đảm tính khả thi, pháp lý và phù hợp với thực tiễn. Sở Kết luận nêu rõ việc chuẩn bị các bước tiếp theo nhằm sớm đưa dự án Luật vào quá trình soạn thảo, thẩm định và hoàn thiện theo quy định.

Lệ Thanh (tổng hợp)