AI - Nền tảng cốt lõi cho kiểm toán tương lai

Phát biểu tại hội thảo, bà Ayla Majid - Chủ tịch ACCA Toàn cầu, khẳng định ACCA đã tích lũy nhiều kinh nghiệm trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghề nghiệp, đồng thời nhận thấy những khoảng trống còn tồn tại trong quá trình chuyển đổi số và chủ động phối hợp với các đối tác để tìm ra giải pháp phù hợp.

Theo bà, tính minh bạch và niềm tin là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Việc kết hợp phân bổ hợp lý nguồn nhân lực với ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ giúp nâng cao độ chính xác, tốc độ và hiệu quả trong xử lý dữ liệu - cũng là yếu tố then chốt trong công tác kiểm toán hiện đại.

“ACCA coi AI là năng lực cốt lõi, không thể thiếu trong tương lai của ngành kế toán - kiểm toán. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ cần đi đôi với trách nhiệm và sự minh bạch,” bà nhấn mạnh.

Từ góc độ cơ quan kiểm toán công, ông Hoàng Văn Lương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) cho biết, nhiệm vụ của KTNN hiện nay ngày càng nặng nề khi bộ máy hành chính chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp, kéo theo khối lượng công việc và yêu cầu quản lý cao hơn. Trong bối cảnh đó, nếu không đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào hoạt động kiểm toán, việc hoàn thành các nhiệm vụ chính trị sẽ gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động kiểm toán trở nên hết sức cấp thiết.

Theo ông Lương, KTNN đã đưa vào vận hành hai phần mềm tích hợp AI từ năm 2024, giúp hỗ trợ kiểm toán viên phân tích dữ liệu, phát hiện sai phạm và xác định trọng tâm kiểm toán. Hiện, KTNN đang thí điểm phần mềm kiểm toán tích hợp AI, trong đó các sai phạm được hệ thống hóa và gợi ý kiến nghị xử lý phù hợp - qua đó rút ra bài học kinh nghiệm cho toàn ngành. Cơ quan này cũng dự kiến sửa đổi Luật Kiểm toán Nhà nước vào năm 2027, trong đó bổ sung các quy định liên quan đến việc ứng dụng AI vào hoạt động chuyên môn.

Các diễn giả thảo luận về vai trò của trí tuệ nhân tạo trong nâng cao hiệu quả kiểm toán và thúc đẩy tính minh bạch tài chính tại Hội thảo.

Doanh nghiệp tài chính: Phổ cập hiểu biết AI để làm chủ công nghệ

Đại diện khối doanh nghiệp, ông Ngô Hoàng Hà, FCCA - Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Tài chính Techcom Securities (TCBS), chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng AI trong quản lý và vận hành.

Theo ông Hà, AI được TCBS khai thác trên hai phương diện: đối ngoại và nội bộ. Với khách hàng, AI hỗ trợ đánh giá nhanh trải nghiệm người dùng, từ đó cá nhân hóa sản phẩm, dịch vụ phù hợp với từng nhu cầu cụ thể. Ở khía cạnh vận hành, AI giúp tự động hóa quy trình kế toán, lập trình (coding), từ đó nâng cao năng suất. Ông nhấn mạnh, AI không chỉ dành riêng cho lĩnh vực công nghệ thông tin (IT) mà là công cụ hữu ích cho mọi bộ phận.

Từ thực tế triển khai tại TCBS, ông Hà cho rằng việc phổ cập kiến thức về AI là điều cần thiết. Doanh nghiệp đã khuyến khích nhân viên tham gia các khóa học trực tuyến cơ bản về AI, giúp họ hiểu cách sử dụng và kiểm soát công nghệ này trong công việc hàng ngày. “Khi hiểu rõ AI, chúng ta mới có thể làm chủ nó và phát huy tối đa hiệu quả,” ông chia sẻ.

Đề cập đến yếu tố dữ liệu, ông Hà nhận định: “Dữ liệu là cốt lõi của AI, vì vậy cần có hệ thống dữ liệu tập trung và sạch để đảm bảo độ chính xác. Đồng thời, bảo mật thông tin luôn là ưu tiên hàng đầu.” TCBS hiện đang sử dụng công cụ nội bộ riêng biệt để lưu trữ và xử lý dữ liệu, đảm bảo an toàn và tránh rò rỉ ra bên ngoài hệ thống.

Đầu tư vào con người - Chìa khóa của chuyển đổi số bền vững

Từ các góc nhìn khác nhau: cơ quan quản lý, tổ chức nghề nghiệp quốc tế và doanh nghiệp, các diễn giả đều thống nhất rằng, AI không thay thế con người mà hỗ trợ con người làm việc thông minh hơn.

Chủ tịch ACCA Toàn cầu Ayla Majid nhấn mạnh, dù công nghệ có phát triển nhanh đến đâu, chuyên môn và nhận định của con người vẫn là yếu tố then chốt trong mọi hoạt động nghề nghiệp.

Đồng quan điểm, ông Hoàng Văn Lương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kiểm toán Nhà nước, khẳng định: “Chúng tôi xác định AI chỉ là công cụ, không phải kết quả cuối cùng. Với sự hỗ trợ của ACCA, KTNN có thể ứng dụng hiệu quả AI, góp phần rút ngắn thời gian kiểm toán và tinh gọn bộ máy hoạt động”.

Để tận dụng tối đa tiềm năng của AI trong kiểm toán và tài chính, Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư vào đào tạo, xây dựng khung pháp lý linh hoạt và phát triển hạ tầng dữ liệu an toàn, minh bạch.

ACCA cam kết tiếp tục hợp tác với Kiểm toán Nhà nước Việt Nam nhằm thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển năng lực ứng dụng AI và xây dựng môi trường nghề nghiệp “chặt chẽ nhưng linh hoạt, sáng tạo và đáng tin cậy”.

Kết thúc Hội thảo, bà Majid nhấn mạnh: “Để tận dụng hiệu quả sức mạnh của công nghệ, chúng ta không chỉ đầu tư vào hệ thống mà quan trọng hơn là đầu tư vào con người - những người trực tiếp vận hành và sáng tạo nên giá trị mới.” Bà bày tỏ tin tưởng rằng, với tầm nhìn và tham vọng đến năm 2030, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm AI của khu vực, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Thu Hương - Lệ Thanh