Xác định rõ mục tiêu, trách nhiệm và cơ chế phối hợp

Triển khai thi hành Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo số 93/2025/QH15 được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9 ngày 27/6/2025, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/10/2025 (một số điều có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2025). Đây là đạo luật quan trọng, tạo khung pháp lý cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.

Để bảo đảm việc thi hành Luật được đồng bộ, hiệu quả, Kế hoạch triển khai được ban hành nhằm xác định cụ thể nội dung công việc, thời hạn, tiến độ hoàn thành và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan. Qua đó, việc thực thi Luật phải được triển khai kịp thời, thống nhất, hiệu lực và hiệu quả trên phạm vi toàn quốc.

Mục tiêu trọng tâm của Kế hoạch là nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc tổ chức thi hành Luật; đồng thời xác lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và chính quyền địa phương trong quá trình thực hiện.

Theo Quyết định, nội dung của Kế hoạch triển khai Luật bao gồm nhiều nhóm công việc quan trọng, được thiết kế đồng bộ và có tính hệ thống, bao quát từ xây dựng thể chế đến công tác tuyên truyền, phổ biến, kiểm tra, giám sát.

Thứ nhất, về xây dựng và hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, các bộ, ngành có trách nhiệm soạn thảo các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật, bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng và phù hợp với thực tiễn. Song song với đó là rà soát, hệ thống hóa và pháp điển các quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan, nhằm loại bỏ sự chồng chéo, trùng lặp hoặc không còn phù hợp.

Thứ hai, về công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức hội nghị quán triệt, phổ biến kiến thức về nội dung và những điểm mới của Luật. Bộ cũng sẽ biên soạn tài liệu hướng dẫn, phối hợp với Bộ Tư pháp để đăng tải nội dung Luật và các văn bản hướng dẫn trên Cổng Thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật quốc gia.

Đáng chú ý, công tác tuyên truyền sẽ được đa dạng hóa hình thức - từ các phương tiện thông tin đại chúng, báo chí, mạng xã hội đến các khóa tập huấn chuyên sâu – nhằm bảo đảm tính thực chất, hiệu quả và phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể. Các nội dung tuyên truyền cần tập trung làm nổi bật vai trò, ý nghĩa và tác động của Luật đối với cộng đồng khoa học, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và người dân.

Thứ ba, về kiểm tra, giám sát và theo dõi thi hành, các cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Kế hoạch, kịp thời phát hiện khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp tháo gỡ. Đồng thời, quá trình này phải đi đôi với việc tiếp nhận, xử lý kiến nghị của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan trong quá trình triển khai Luật.

Thứ tư, về đào tạo, tập huấn và hướng dẫn nghiệp vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các bộ, ngành liên quan sẽ tổ chức biên soạn tài liệu, tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác khoa học và đổi mới sáng tạo, bảo đảm hiểu đúng, làm đúng và triển khai hiệu quả các quy định mới của Luật.

Bước đi quan trọng thúc đẩy đổi mới sáng tạo quốc gia

Theo Kế hoạch, Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ trì và đầu mối thực hiện, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức có liên quan. Bộ chịu trách nhiệm biên soạn, giới thiệu nội dung cơ bản và những điểm mới của Luật, đồng thời tổ chức hội nghị quán triệt, phổ biến kiến thức cho các cơ quan quản lý, tổ chức khoa học, trường đại học, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội nghề nghiệp.

Các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm rà soát, hệ thống hóa và cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý, đảm bảo phù hợp với Luật mới. Trường hợp phát hiện quy định không còn phù hợp, các đơn vị phải chủ động sửa đổi, bổ sung hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền bãi bỏ, thay thế.

Bên cạnh đó, các cơ quan truyền thông – đặc biệt là báo chí, đài phát thanh, truyền hình – được khuyến khích tham gia tuyên truyền rộng rãi để các tổ chức, doanh nghiệp và người dân nắm bắt kịp thời, hiểu đúng tinh thần của Luật. Hình thức tuyên truyền sẽ được đổi mới theo hướng dễ hiểu, sinh động và gần gũi, giúp Luật thực sự đi vào cuộc sống.

Việc Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xem là bước đi cụ thể, quyết liệt nhằm đưa các quy định của Luật sớm đi vào thực tiễn, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho sự phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Khi được triển khai đồng bộ, Kế hoạch này sẽ góp phần tăng cường năng lực nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mạnh mẽ hơn vào hoạt động đổi mới sáng tạo. Qua đó, Việt Nam có thể nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế, tiến tới xây dựng nền kinh tế tri thức và xã hội số hiện đại.

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là một đạo luật kỹ thuật, mà còn là cam kết chính trị mạnh mẽ của Chính phủ trong việc coi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực chủ đạo của phát triển quốc gia. Việc triển khai Kế hoạch một cách nghiêm túc, hiệu quả sẽ quyết định mức độ thành công của công cuộc hiện thực hóa tầm nhìn “Việt Nam đổi mới sáng tạo” trong thập kỷ tới.

Thu Uyên