Ngày 9/10, Diễn đàn Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam - AI360 2025 chính thức khai mạc tại Hà Nội. Sự kiện do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) tổ chức, dưới sự bảo trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ, với chủ đề “Xây dựng Doanh nghiệp và Xã hội Thông minh cùng AI.”

Sự kiện đại diện cho toàn bộ chuỗi giá trị của hệ sinh thái công nghệ Việt Nam - từ hoạch định chính sách, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ đến triển khai ứng dụng thực tiễn. Diễn đàn quy tụ 300 đại biểu, gồm lãnh đạo các Bộ, Ban, Ngành, chuyên gia, và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình thúc đẩy phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam.

Cơ hội vàng để tăng tốc phát triển…

Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Khoa - Chủ tịch VINASA nhận định, chưa bao giờ trí tuệ nhân tạo lại phát triển nhanh, mạnh và sâu rộng như hiện nay. Nếu năm 2023 là "The Year of POCs" (năm của các dự án thử nghiệm), thì năm 2025 đã là "The Year of Business Value" (năm của giá trị kinh doanh thực tế). Làn sóng Generative AI và đặc biệt là AI Agents - những hệ thống có khả năng tự chủ vận hành, đang thay đổi hoàn toàn cách thức kinh doanh và quản lý.

Ông Nguyễn Văn Khoa - Chủ tịch VINASA phát biểu khai mạc Diễn đàn

AI đã trở thành năng lượng mới cho nền kinh tế toàn cầu, tương tự như điện năng hay Internet trong thế kỷ trước. Với Việt Nam, đây không chỉ là xu hướng, mà là cơ hội vàng để tăng tốc phát triển. Google dự báo: Thị trường AI Việt Nam được dự kiến sẽ đạt 1,52 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng ổn định khoảng 16% mỗi năm.

Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ ứng dụng AI, khi trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng công nghệ này. Tuy nhiên, để chuyển hóa tiềm năng thành giá trị thật, chúng ta phải giải quyết điểm nghẽn cốt lõi: khoảng cách giữa phát triển công nghệ tiên tiến và ứng dụng đại trà, có ROI rõ ràng.

Chính phủ Việt Nam đã xác định rõ: AI là động lực then chốt cho đổi mới sáng tạo và phát triển quốc gia. Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực hoàn thiện Dự thảo Luật AI nhằm tạo ra hành lang pháp lý linh hoạt, đảm bảo an toàn, và bảo vệ quyền lợi của nhân dân.

Có thể nói, thị trường AI Việt Nam được khẳng định là một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất khu vực, với giá trị dự kiến đạt khoảng 1,52 tỷ USD vào năm 2030, duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định 20% mỗi năm. Các chỉ số ứng dụng cũng cho thấy sự tăng tốc rõ rệt, khi trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI trong năm 2024.

Theo Báo cáo Thường niên Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam 2025 từ Viện Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội, dựa trên khảo sát gần 500 doanh nghiệp và tổ chức từ tháng 7/2025, AI đang mở ra cơ hội lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, các ngành dẫn dắt xu hướng, cung cấp AI tại Việt Nam gồm CNTT 31%, tài chính-ngân hàng (22%), Giáo dục (17%), thương mại điện tử và y tế (15%). Trong khi đó nhu cầu ứng dụng AI tăng cao, đặc biệt trong 5 lĩnh vực chính: giáo dục 23%, tài chính 26%, sản xuất công nghiệp 21%, giao thông 15% và y tế 16%.

… Nhưng cũng nhiều thách thức

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là thiếu nhân lực chất lượng cao (45% đơn vị cung cấp AI), 23% gặp khó khăn về cơ sở hạ tầng dữ liệu và tính toán, cùng với 30% lo ngại thiếu hành lang pháp lý rõ ràng.

Trong dữ liệu AI, 50% đơn vị cung cấp cho biết dữ liệu ít hoặc không tiếp cận được bộ chuẩn, trong khi 51% cơ sở đào tạo gặp trở ngại về dữ liệu huấn luyện không đủ chất lượng. Báo cáo cũng chỉ ra một "điểm nghẽn cốt lõi" trong chuỗi giá trị AI: sự chênh lệch lớn giữa đầu tư phát triển và đầu tư ứng dụng.

Trong khi các doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ đang đẩy mạnh quy mô dự án, với phần lớn đầu tư từ 1 tỷ đến 3 tỷ đồng, thì chi phí dành cho AI của các đơn vị ứng dụng trong 5 lĩnh vực trọng yếu (Giáo dục, Y tế, Tài chính, Giao thông, Công nghiệp) lại chưa được chú trọng.

Hiện tại, bài toán cụ thể tại AI360 cần được giải đó là: AI trong Chính quyền và Tổ chức - Nâng cao hiệu quả mô hình Chính quyền 2 cấp

Mô hình chính quyền 2 cấp và xu hướng tinh gọn bộ máy đang gây áp lực trực tiếp lên đội ngũ nhân sự cơ sở như: tình trạng thiếu người nhưng khối lượng công việc tăng đột biến, có tới 1.065 nhiệm vụ đã được phân cấp, dồn xuống cấp xã.

Một thống kê khi triển khai của một doanh nghiệp đúc kết, mỗi cán bộ cơ sở, nếu có AI Assistant 24/7 hướng dẫn nghiệp vụ theo quy định, giảm 60% thời gian tra cứu, nâng chất lượng hồ sơ. Chatbot dịch vụ công, phân loại, chuyển hướng hồ sơ tự động, kỳ vọng xử lý 70% thường gặp với người dân.

Giải pháp AI: Sẵn sàng giải các bài toán của Doanh nghiệp Việt

Amazon Web Services (AWS) cho thấy bức tranh sinh động về tốc độ lan tỏa trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam. Chỉ trong vòng một năm, số doanh nghiệp triển khai AI đã tăng từ 13% lên 18%, tương ứng gần 170.000 doanh nghiệp. Riêng năm 2024, trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI, đưa tốc độ tăng trưởng toàn thị trường lên 39% so với cùng kỳ. Đây là con số ấn tượng, phản ánh một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ được coi là “nhiên liệu” cho nền kinh tế số.

AI tăng cường Năng suất Nội bộ: chuyên gia IBM nhấn mạnh GenAI có thể giúp tăng năng suất làm việc của nhân viên lên tới 40% và tự động tạo ra tối đa 60% nội dung code trong phát triển phần mềm. AI Agent nội bộ "Genie" tại VietinBank, cho thấy Genie đã trả lời hơn 350.000 câu hỏi nghiệp vụ nội bộ sau 2 tháng triển khai, giúp tiết kiệm 95% thời gian chờ đợi.

FPT Retail's Long Châu áp dụng AI personalization trên 2.222 nhà thuốc và 200 trung tâm tiêm chủng, xử lý 15 triệu giao dịch/tháng để cá nhân hóa hành trình sức khỏe (nhận biết-phòng bệnh-tuân thủ), dự đoán nhu cầu refill thuốc và gợi ý vaccine, tăng 50.000 khách hàng/tháng được tư vấn phòng bệnh qua mô hình Pharmacy-Based Immunization (PBI).

Theo các chuyên gia, những đơn vị phát triển phần mềm và các hệ thống AI phục vụ các doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam: Những giải pháp AI của Việt Nam đang giải quyết được hầu hết các bài toán nghiệp vụ trong doanh nghiệp Việt. Hệ sinh thái từ Hạ tầng tính toán, Hạ tầng dữ liệu, đến các nền tảng, giải pháp, các AI agent đã sẵn sàng.

Ví dụ điển hình FPT đã sẵn sàng cả hạ tầng tính toán, hạ tầng, nền tảng dữ liệu ở quy mô quốc tế, Base đã xây dựng hệ thống các AI Agent hoàn thiện tích hợp sâu vào trong từ nghiệp vụ trên nền tảng quản trị doanh nghiệp. MISA không chỉ xây dựng trợ lý AI mà còn cung cấp OneAI - giải pháp tích hợp 8 nền tảng GenAI phổ biến để phục vụ tổ chức, doanh nghiệp…

Tại điểm nhấn của diễn đàn, phiên chuyên đề Phát triển năng lực xây dựng sản phẩm trong thời Gen AI, VINASA đã công bố dự thảo Khung Trưởng thành Năng lực AI, một khung hướng dẫn toàn diện cho doanh nghiệp công nghệ, bao gồm các yếu tố then chốt như: đo lường giá trị & ROI, tính sẵn sàng dữ liệu; năng lực công nghệ lõi, tốc độ đổi mới, quản trị rủi ro…

Khung tham chiếu này giúp các doanh nghiệp đánh giá, và phân bổ nguồn lực một cách hợp lý. Khảo sát ban đầu cho thấy, để thành công với các sản phẩm AI, 2 thành tố gồm Chiến lược & lãnh đạo và Sẵn sàng của dữ liệu cần được ưu tiên trước khi đầu tư yếu tổ kỹ thuật, đội ngũtừng yếu tố cũng như tránh tình trạng năng lực đội ngũ AI yếu, các yếu tố không đồng bộ dẫn đến lãng phí.

VINASA cũng xác định rõ một số nhiệm vụ cấp thiết hiện tại. Thứ nhất, Giải quyết bài toán ứng dụng và quản trị: Tập trung vào việc chuyển đổi tư duy từ thử nghiệm (POC) sang tạo Giá trị Kinh doanh (Business Value). Thứ hai, Chuẩn hóa năng lực: Chúng tôi công bố Dự thảo Khung Trưởng thành Năng lực AI (STAIR - Strategic Transformation & AI Readiness). Đây là công cụ chiến lược đầu tiên giúp doanh nghiệp tự đánh giá và định hướng năng lực AI của mình. Thứ ba, Xây dựng Hệ sinh thái Kết nối: Đưa AI từ phòng thí nghiệm đến thực tiễn, từ tầm nhìn đến giá trị thật thông qua các hoạt động kết nối các thành phần trong hệ sinh thái giữa Chính phủ - Viện nghiên Cứu - Doanh nghiệp - và tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng.

Phạm Lê