Dự thảo Luật được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những bất cập trong thực tiễn, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả hoạt động tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Trình bày tờ trình, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt cho biết, việc sửa đổi ba đạo luật nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; phù hợp mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Dự thảo cũng khắc phục các hạn chế, bất cập trong thực hiện Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo hiện hành.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.

Một trong những điểm mới quan trọng là bổ sung quy định về tiếp công dân trực tuyến, cho phép người dân sử dụng căn cước công dân hoặc mã số định danh điện tử thay cho giấy tờ tùy thân khi đến nơi tiếp công dân. Quy định này thể hiện bước tiến trong chuyển đổi số quốc gia và đổi mới sáng tạo trong hoạt động hành chính công.

Dự thảo cũng đề xuất phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn, cắt giảm thủ tục hành chính. Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ có thể ủy quyền cho Tổng Thanh tra Chính phủ trong giải quyết tố cáo; bổ sung cơ chế xác định thẩm quyền khi không rõ cấp giải quyết và giao Chính phủ quy định chi tiết về hình thức tiếp công dân trực tuyến.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi quy định tiếp công dân định kỳ của Chủ tịch UBND cấp xã, bổ sung các nội dung về tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại và hình thức rút khiếu nại, nhằm đảm bảo linh hoạt, phù hợp với thực tiễn.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản tán thành với các nội dung sửa đổi, nhất là việc phân cấp, phân quyền, điều chỉnh trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân trong công tác tiếp công dân theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Về tiếp công dân trực tuyến, ông Bình nhấn mạnh, đa số ý kiến trong Ủy ban đồng tình với việc mở rộng hình thức này để đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho người dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, đồng thời giảm áp lực cho trụ sở tiếp công dân. Tuy nhiên, ông đề nghị Chính phủ đánh giá hiệu quả mô hình tiếp công dân trực tuyến hiện nay, bảo đảm hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, kết nối giữa các cấp chính quyền.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật.

Đáng chú ý, Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cũng đề xuất nghiên cứu chuyển mô hình Trụ sở tiếp công dân từ cấp huyện xuống cấp xã, giúp cấp cơ sở chủ động hơn trong việc bố trí địa điểm, lựa chọn đơn vị tham mưu, giảm tải cho chính quyền địa phương. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng cần đánh giá kỹ nguy cơ phát sinh khiếu nại, tố cáo đông người tại cấp xã trước khi thực hiện. Dự thảo cũng được đề nghị rà soát các quy định liên quan đến hoạt động tiếp công dân của đại biểu HĐND cấp xã, bảo đảm thống nhất với Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh tán thành việc bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến, cho rằng đây là bước đi phù hợp với thực tiễn và xu thế ứng dụng công nghệ số, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân. Bà cũng lưu ý cần rà soát khái niệm “tiếp công dân” để quy định thống nhất, đồng bộ với các luật khác. Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh yêu cầu liên thông dữ liệu trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo từ Trung ương tới địa phương, tránh tình trạng người dân khiếu nại lặp lại các vụ việc đã được xử lý, gây lãng phí và mất thời gian cho cơ quan chức năng.

Lệ Thanh