Người mua dùng AI tạo ảnh táo mốc để yêu cầu người bán hoàn tiền.

Việc người mua dùng ảnh do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra để tố sản phẩm lỗi, từ trái cây bị mốc đến bàn chải điện bị gỉ, đang trở thành vấn nạn tại các sàn thương mại điện tử Trung Quốc. Nhiều chủ shop cho biết họ nhận được hình ảnh sản phẩm “bị hư hỏng” nhưng khi kiểm tra kỹ lại phát hiện những dấu hiệu bất thường, như ánh sáng không tự nhiên, mép vải méo mó hoặc vết nứt quá hoàn hảo - những dấu hiệu cho thấy tất cả đều là sản phẩm của công cụ tạo ảnh AI.

Một số trường hợp điển hình như khách hàng gửi ảnh bàn chải điện bị gỉ để đòi hoàn tiền, nhưng người bán nhận thấy yêu cầu này không hợp lý. Hay có người mua gửi ảnh váy bị lỗi đường chỉ ở cổ áo, nhưng khi đối chiếu kỹ, cửa hàng phát hiện vùng cổ áo có ánh sáng lạ, mép vải mang dấu hiệu chỉnh sửa. Một người bán cốc gốm cũng cho biết nhận được ảnh chiếc cốc xuất hiện vết nứt “hình mạng nhện”, nhưng sau khi yêu cầu video, người mua đã rút yêu cầu. Khi kiểm tra bằng công cụ phát hiện, bức ảnh được đánh giá khả năng do AI tạo ra tới 92%.

Một người bán hàng trực tuyến đã nhận được hình ảnh một chiếc cốc bị nứt được tạo bằng AI.

Nhiều chủ shop cho biết họ bị làm phiền bởi những đối tượng chuyên tìm lỗi trên sản phẩm giá rẻ để yêu cầu hoàn tiền mà không trả lại hàng. Một số nền tảng thương mại điện tử có chính sách nghiêng về người mua, khiến các yêu cầu vô lý vẫn được chấp nhận, gây thiệt hại đáng kể cho người bán.

Không chỉ người mua, một số cửa hàng cũng sử dụng AI để “làm đẹp” sản phẩm, tạo người mẫu, bối cảnh hoặc sản phẩm bằng AI để quảng cáo, khiến việc phân biệt ảnh thật - giả ngày càng trở nên khó khăn.

Trước tình trạng gian lận gia tăng, các sàn thương mại điện tử Trung Quốc đã loại bỏ tùy chọn “chỉ hoàn tiền” từ tháng 4. Taobao và Tmall Group (thuộc Alibaba Group) triển khai hệ thống đánh giá tín dụng người mua dựa trên lịch sử mua hàng, yêu cầu hoàn tiền và phản hồi của người bán. Cũng kể từ ngày 1/9, Trung Quốc bắt đầu áp dụng quy định mới yêu cầu tất cả nội dung do AI tạo ra phải được gắn nhãn rõ ràng. Một số nền tảng đã dùng công cụ phát hiện AI để xác định nội dung không gắn nhãn và thêm cảnh báo, dù mức độ chính xác vẫn chưa đảm bảo.

Chuyên gia được Jiemian News phỏng vấn cho biết các nền tảng cần đầu tư mạnh hơn vào hệ thống phát hiện, đồng thời liên tục cập nhật dữ liệu từ các mẫu sản phẩm mới - một nhiệm vụ đầy thách thức. Luật sư Liu Dongchen (Công ty luật Shaanxi Zhongzhi) nhận định hành vi dùng ảnh AI để đòi hoàn tiền có thể bị xem là gian lận.

Nhiều ý kiến trực tuyến kêu gọi xử phạt nặng: “Bất kỳ ai dùng ảnh AI để lừa hoàn tiền nên bị cấm vĩnh viễn” trong khi một số người khác cho rằng yêu cầu bằng chứng video là giải pháp hiệu quả hơn trong bối cảnh AI đang có thể tạo ra những ảnh cực kỳ chân thực.

Khôi Nguyên (theo SCMP, Jiemian News)