Trong khi các nền tảng chính thống phải đầu tư hàng triệu USD mỗi năm cho sản xuất, mua bản quyền và bảo đảm vận hành hợp pháp, hàng loạt trang "web lậu", đặc biệt các trang chiếu phim, phát bóng đá trực tuyến và chia sẻ nội dung vi phạm bản quyền lại đang thu lợi khổng lồ từ nguồn tài chính ngầm: quảng cáo cờ bạc online và cá độ trực tuyến.

Không chỉ gây tổn thất kinh tế cho ngành nội dung số, xu hướng này còn tiềm ẩn rủi ro an ninh mạng, lôi kéo người dùng vào các hành vi phạm pháp, đồng thời khiến việc quản lý quảng cáo trên môi trường trực tuyến ngày càng phức tạp.

Trang chủ một số website xem phim và bóng đá lậu điển hình với tên miền .io, .tv,... hiển thị dày đặc các banner dụ người xem nhấp vào nền tảng cờ bạc, cá cược trái phép. (Ảnh chụp màn hình).

“Nguồn sống” từ quảng cáo phi pháp

Theo thống kê của cơ quan chức năng, chỉ tính riêng trong năm 2024, có 904 trang web bị phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật, trong đó phần lớn chứa hoặc chèn quảng cáo từ các nền tảng cờ bạc, cá cược, đổi thưởng trái phép.

Những trang này hoạt động theo một mô hình quen thuộc: phát miễn phí các trận bóng đá có bản quyền, đăng phim chiếu rạp hoặc chia sẻ lại các chương trình truyền hình trả phí, tất cả nhằm thu hút lượng truy cập khổng lồ. Lưu lượng người xem sau đó được “bán” cho các nhà quảng cáo ẩn danh, mà phần lớn là đối tượng vận hành website cá độ hoặc trò chơi đỏ đen. 

Chỉ cần vài chục nghìn lượt truy cập mỗi ngày, những website này đã có thể kiếm lợi hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. Càng nhiều người xem miễn phí, nguồn thu bất hợp pháp càng lớn, giúp họ duy trì server, mua tên miền dự phòng và thậm chí liên tục mở rộng quy mô hệ thống để đối phó với việc bị chặn.

Một thực tế đáng lo ngại, thói quen “chuộng” xem nội dung miễn phí của người dùng Việt Nam đang nuôi sống chính những trang web lậu nhờ quảng cáo tràn lan. Càng nhiều người chọn xem "chùa", "web lậu" càng có thêm lý do để tồn tại, quảng cáo cá độ càng có đất sống, tạo thành vòng luẩn quẩn khó dứt.

Theo nghiên cứu mới nhất từ Liên minh Chống vi phạm bản quyền và Hiệp hội Công nghiệp video châu Á, Việt Nam đang thuộc nhóm cao trong khu vực về tỷ lệ sử dụng nội dung số vi phạm bản quyền. Cụ thể, tỷ lệ vi phạm tại Việt Nam lên tới 56%, cao hơn mức trung bình 46% của khu vực Đông Nam Á. Đáng lo ngại, có tới 62% người Việt Nam tham gia khảo sát cho biết sẵn sàng hủy dịch vụ trả phí để chuyển sang dùng nội dung lậu.

Những con số này cho thấy, nguy cơ tiếp tay cho hệ sinh thái web lậu không chỉ là vấn đề kỹ thuật hay pháp lý, mà còn xuất phát từ hành vi tiêu dùng của người dùng, khiến việc xử lý trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Khi người xem truy cập một trang xem phim hoặc xem bóng đá "lậu", họ thường gặp hàng loạt banner nhấp nháy, quảng cáo nhúng trong video, thậm chí là các pop-up mời “nhận thưởng”, “chơi thử”, “đặt cược ngay”. Dù chỉ là vài giây thoáng qua, lượng hiển thị khổng lồ đó đủ khiến các nhà quảng cáo phi pháp sẵn sàng chi trả để cài cắm thương hiệu.

Trang phim lậu hiển thị nhiều pop-up kèm nút “Đăng ký ngay” dẫn thẳng tới website cờ bạc bất hợp pháp. (Ảnh chụp màn hình).

Không ít người dùng, đặc biệt là giới trẻ, tò mò nhấp vào quảng cáo và từ đó dẫn đến hệ thống cá độ ẩn, nơi mọi giao dịch đều diễn ra qua ví điện tử, tiền mã hóa hoặc tài khoản trung gian. Từ “xem miễn phí” đến “đặt cược thử” chỉ cách nhau một bước trượt ngắn, nhưng hậu quả phía sau có thể rất lớn.

Nhận diện những chiêu trò quen thuộc trên "web lậu"

Không khó để tìm ra các trang xem phim, bóng đá "lậu". Hầu hết các website này sử dụng tên miền quốc tế như .net, .com, .top, .win,… để tránh bị kiểm soát trong nước, phần lớn được đăng ký ẩn danh ở nước ngoài. Sau khi bị chặn, các trang web thường nhanh chóng cho ra những biến thể tên miền mới, thêm bớt ký tự hoặc thay đổi địa chỉ. Nhiều trang thậm chí thay đổi địa chỉ chỉ sau vài ngày bị khóa, tiếp tục duy trì hoạt động bất hợp pháp.

Ngay khi truy cập, người xem thường phải đóng hàng loạt quảng cáo pop-up hoặc chờ đếm ngược trước khi vào nội dung chính. Phần lớn quảng cáo này là banner cờ bạc online, cá độ, lô đề trực tuyến, nhiều trang web còn chèn quảng cáo giữa phim hoặc giữa trận đấu, xuất hiện ngay trước khung bình luận hoặc dọc hai bên màn hình. Một số trang cài sẵn nút “chơi ngay”, “nhận thưởng” hoặc mã QR dẫn đến website cá cược. Chỉ cần một cú bấm nhầm, người dùng bị chuyển sang nền tảng khác và bị theo dõi hành vi truy cập.

Web lậu thường chèn quảng cáo cờ bạc ngay đầu hoặc giữa phim, trận bóng, tăng khả năng người xem nhấp vào link trái phép. (Ảnh chụp màn hình).

Trên các trang "web" lậu, phim và trận bóng thường được gắn logo lạ, chất lượng hình ảnh không đồng đều, nhiều cảnh bị cắt xén, kèm phụ đề tự động. Giao diện rối, chứa nhiều tab hoặc link dẫn tới trang khác, đặc biệt là các đường dẫn “xem bản full”, “mở khóa tốc độ cao” - những ổ chứa quảng cáo hoặc mã độc ngụy trang.

Phía sau mỗi banner “nạp 100k nhận 200k”, “siêu giải thưởng 10 tỷ”,... là một hệ thống tài chính ngầm. Các giao dịch đều được ngụy trang dưới dạng “dịch vụ tiếp thị”, “mua lưu lượng”, khiến việc truy vết rất khó khăn. Không chỉ dừng lại ở việc hiển thị quảng cáo, nhiều website lậu còn chèn mã độc, tự động tải về các file hoặc yêu cầu người dùng “xác minh độ tuổi”, “đăng nhập để xem full HD”.

Quảng cáo giải thưởng “khủng”dụ người dùng tham gia cá cược, lôi kéo vào các nền tảng cờ bạc trực tuyến trái phép. (Ảnh chụp màn hình).

Trên thực tế, các hành vi này là chiêu dụ lừa đảo hoặc đánh cắp dữ liệu cá nhân. Khi người dùng nhập số điện thoại, email hay thậm chí là thông tin ngân hàng, dữ liệu sẽ bị chuyển tới máy chủ ở nước ngoài. Sau đó, người dùng dễ bị spam, lừa đảo hoặc gài bẫy nạp tiền.

Cắt đứt vòng luẩn quẩn web lậu - quảng cáo cờ bạc để bảo vệ không gian mạng

Theo quy định pháp luật Việt Nam, quảng cáo cho các website, ứng dụng cờ bạc là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự. Cụ thể: Xử phạt theo Điều 7 Luật Quảng cáo và Điều 33 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, mức phạt từ 70 - 100 triệu đồng; Quảng cáo trên mạng xã hội hoặc trang thông tin điện tử bị xử lý theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, mức phạt từ 10 - 20 triệu đồng; Trường hợp cấu thành tội tổ chức đánh bạc, đánh bạc theo Điều 322 BLHS 2015, khung hình phạt tù từ 5 - 10 năm.

Bộ Công an khuyến cáo: Người dân nên nhận thức đầy đủ giá trị giải trí lành mạnh, không tham gia cá cược hay quảng bá hoạt động cá độ dưới mọi hình thức; Các cấp chính quyền địa phương cần phối hợp với lực lượng an ninh bảo đảm trật tự, không để xuất hiện tụ điểm phức tạp về đánh bạc; Khi phát hiện đối tượng nghi vấn liên quan hoạt động đánh bạc, cần kịp thời báo tin tố giác với cơ quan công an gần nhất; Báo chí, truyền thông tích cực tuyên truyền, cảnh báo, nâng cao nhận thức, phối hợp phát hiện và xử lý vi phạm.

Dù các cơ quan quản lý đã vào cuộc mạnh mẽ nhưng gốc rễ của vấn đề vẫn nằm ở nhu cầu xem miễn phí. Với tâm lý “chỉ xem vài trận bóng hay vài bộ phim”, nhiều người nghĩ rằng mình không gây hại cho ai. Thế nhưng, mỗi lượt xem trên trang "web lậu" đều được quy đổi thành tiền quảng cáo. Càng nhiều lượt truy cập, càng nhiều quảng cáo cờ bạc xuất hiện, và càng nhiều người có nguy cơ bị cuốn vào vòng xoáy đỏ đen.

Các trang "web lậu" không chỉ vi phạm bản quyền, chúng đang trở thành “trạm trung chuyển” cho quảng cáo cờ bạc, cá độ và nhiều hành vi phạm pháp khác. Cắt đứt dòng tiền quảng cáo, thay đổi thói quen tiêu dùng nội dung và báo cáo kịp thời các vi phạm là cách duy nhất để chặn đứng vòng luẩn quẩn đang nuôi sống hệ sinh thái web lậu, bảo vệ không gian mạng Việt Nam lành mạnh, văn minh và an toàn hơn.

Lệ Thanh