Dựng kịch bản "tuyển dụng ảo"

Mới đây, ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) phát cảnh báo về thủ đoạn mới: kẻ gian giả dnah ngân hàng để tuyển dụng nhân sự cho "dự án an sinh xã hội". Để tăng tính thuyết phục, chúng sử dụng văn bản đóng dấu, giả chữ ký lãnh đạo, gửi email mời phỏng vấn và yêu cầu ứng viên nộp phí hoặc tham gia các "nhiệm vụ online".

Để tạo lòng tin, đối tượng sử dụng các văn bản giả mạo con dấu, chữ ký của lãnh đạo Vietcombank.

Thủ đoạn này thường bắt đầu bằng việc hướng dẫn nạn nhân tải ứng dụng, truy cập link chứa mã độc hoặc tham gia nhóm kín trên Zalo, Telegram. Khi đã chiếm được niềm tin, kẻ gian tiếp tục dẫn dụ làm “nhiệm vụ” như bình chọn ảnh, đánh giá sản phẩm, tham gia dự án – đổi lại là lời hứa nhận hoa hồng. Song, thực chất, đây là cách để chiếm quyền kiểm soát thiết bị và dữ liệu cá nhân.

Đáng chú ý, một số đối tượng còn tạo dựng dự án “Quỹ Tâm Tài Việt”, mạo nhận là hợp tác giữa Vietcombank và Vietlott trong khuôn khổ “Cặp Lá Yêu Thương”. Ứng viên bị yêu cầu tham gia nhiều vòng tuyển chọn, cuối cùng phải chuyển khoản ký quỹ 120.000 đồng để “khớp lệnh tài chính thịnh vượng”. Sau khi tiền được chuyển, toàn bộ liên lạc lập tức bị cắt đứt.

Không chỉ Vietcombank, nhiều fanpage mạo danh Vietinbank cũng xuất hiện, tung chiêu “tuyển nhân viên tín dụng lương cao”, yêu cầu ứng viên chuyển phí hồ sơ. Viettel lại bị lợi dụng thương hiệu trong các nhóm chat mời chào “cộng tác viên online”, “nhập liệu tại nhà”, kèm theo đường link lạ. Ngay cả lĩnh vực y tế, Bệnh viện Vinmec cũng nhiều lần phải phát đi cảnh báo về tin tuyển dụng giả, yêu cầu ứng viên đóng tiền đào tạo hoặc phí giữ chỗ.

Tương tự, đối tượng xây dựng các page mượn thương hiệu lớn để thực hiện lừa đảo.

Các chiêu trò này đều dựa trên một mô típ quen thuộc: mượn uy tín thương hiệu - dựng quy trình giả mạo - chiếm đoạt tiền và dữ liệu cá nhân.

Khoảng trống cảnh giác và giải pháp bảo vệ người tìm việc

Một lý do khiến nhiều người vẫn dễ dàng rơi vào bẫy là tâm lý mong muốn có công việc nhanh, thu nhập cao. Trong bối cảnh thị trường lao động nhiều biến động, các lời mời chào “việc nhẹ lương cao”, “dự án an sinh xã hội” đánh đúng tâm lý của người tìm việc, đặc biệt là sinh viên mới ra trường hoặc lao động phổ thông.

Việc xuất hiện nhiều bước “sơ tuyển, phỏng vấn, ký quỹ” khiến nạn nhân tin rằng đây là quy trình thật. Trên thực tế, đây là thủ đoạn “gây ảo giác tin cậy” – một kỹ thuật tâm lý mà tội phạm mạng áp dụng để khiến nạn nhân mất cảnh giác.

Ở góc độ an ninh mạng, các fanpage giả mạo và website lừa đảo, cho thấy tội phạm đang chuyên nghiệp hóa: tạo giao diện giống hệt trang chính thống, cài cắm virus để kiểm soát thiết bị. Đây không chỉ là câu chuyện chiếm đoạt vài trăm nghìn đồng, mà là nguy cơ lộ lọt dữ liệu, bị lợi dụng cho những vụ lừa đảo lớn hơn.

Vấn đề đặt ra là khoảng trống quản lý. Nhiều fanpage giả có thể tồn tại công khai, thậm chí tinh vi chạy quảng cáo để tiếp cận nhiều người và thu hút hàng nghìn người theo dõi trước khi bị phát hiện và gỡ bỏ. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và nền tảng mạng xã hội để kịp thời bóc gỡ, xử lý.

Các ngân hàng, tập đoàn, bệnh viện đều khẳng định:

Thứ nhất không thu bất kỳ khoản phí tuyển dụng nào.

Thứ hai chỉ liên hệ qua email và website chính thức.

Thứ ba không tuyển dụng qua fanpage, nhóm chat, link không rõ nguồn gốc.

Tuy nhiên, việc phát hiện và xử lý fanpage giả mạo vẫn còn khó khăn bởi các tội phạm tinh vi liên tục lập ra các page giả mạo khác chạy quảng cáo để tiếp cận “con mồi” một cách nhanh chóng. Vì thế, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý, nền tảng mạng xã hội và nhận thức của người dùng .

Trong bối cảnh ấy, cảnh giác của mỗi cá nhân chính là tuyến phòng thủ đầu tiên. Ứng viên cần chủ động kiểm chứng thông tin tại website chính thức, tránh truy cập link lạ, không cung cấp mật khẩu hay OTP cho bất kỳ ai. Đồng thời, khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần báo ngay cho ngân hàng, doanh nghiệp hoặc công an để được hỗ trợ. 

Những fanpage giả mạo tuyển dụng không chỉ gây thiệt hại vật chất mà còn làm xói mòn niềm tin vào thương hiệu, tạo ra nguy cơ bất ổn trên không gian mạng. Vụ việc với Vietcombank, Vietinbank, Vinmec chỉ là bề nổi. Câu chuyện đặt ra không chỉ là cảnh báo người tìm việc, mà còn là thước đo cho khả năng bảo vệ uy tín thương hiệu và dữ liệu cá nhân trong kỷ nguyên số.

Thu Uyên