Theo thông tin từ Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an, thời gian gần đây, trên địa bàn một số tỉnh/ thành phố: Hà Nội, Quảng Ninh, TP Hồ Chí Minh liên tiếp xảy ra tình trạng các đối tượng giả danh lực lượng Công an, Viện kiểm sát, Toà án gọi điện đe dọa, thao túng tâm lý đối với trẻ em, học sinh, sinh viên (HSSV), thông báo bị liên quan đến vụ án đang được điều tra rồi yêu cầu thông báo cho gia đình chuyển tiền chuộc người với tên gọi là “bắt cóc online”. Trong đó, cá biệt có vụ việc đối tượng dụ dỗ, hướng dẫn trẻ em di chuyển từ Hà Nội vào TP Hồ Chí Minh để đến các địa phương giáp biên sang Campuchia “du lịch”, với các bước cụ thể như sau:

Bước 1: Giả danh lực lượng Công an, Viện kiểm sát, Tòa án sử dụng số điện thoại lạ gọi điện trực tiếp cho nạn nhân (thường là trẻ em, HSSV) và đưa ra các cáo buộc bịa đặt (liên quan đến ma túy, đường dây tội phạm rửa tiền, truy nã hoặc có lệnh bắt giữ của Viện kiểm sát, Tòa án…) nhằm tạo tâm lý hoảng loạn, mất bình tĩnh với nạn nhân.

Bộ Giáo dục ra công văn khẩn cảnh báo tình trạng “bắt cóc online”

Bước 2: Các đối tượng sẽ thao túng tâm lý, yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, không được kể với bất kỳ ai, ép buộc hoặc hướng dẫn nạn nhân rời khỏi nơi ở và thuê địa điểm (nhà nghỉ, khách sạn) để ở một mình. Sau đó hướng dẫn cắt đứt liên lạc với người thân và chỉ liên lạc với các đối tượng (thay sim điện thoại, để điện thoại chế độ máy bay và sử dụng liên lạc với các đối tượng qua video call từ các ứng dụng khác), có trường hợp còn uy hiếp nạn nhân cung cấp những hình ảnh, clip nhạy cảm cho các đối tượng.

Bước 3: Các đối tượng có thể nhắn tin, gọi điện trực tiếp cho gia đình thông báo về việc nạn nhân đang bị bắt cóc, đe dọa chặt ngón tay, đăng tải hình ảnh, clip nhạy cảm của nạn nhân lên mạng hoặc ép nạn nhân tự liên hệ về gia đình và thông báo bị bắt cóc để yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản nạn nhân hơặc nhóm đối tượng. Sau khi nhận được tiền thì cắt đứt liên lạc và để lại nạn nhân tiếp tục hoảng loạn, gia đình mất tài sản lớn.

Trước tình hình trên, Bộ GDĐT yêu cầu các sở GDĐT, cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng sư phạm, cơ sở giáo dục nghề nghiệp phối hợp với lực lượng Công an tại địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho nhà giáo, HSSV và gia đình HSSV biết về phương thức, thủ đoạn lừa đảo nêu trên; trao đổi, chia sẻ các chuyên đề về xu thế, tính tất yếu, lợi ích cũng như nguy cơ của không gian mạng, kỹ năng sử dụng mạng an toàn, nhận 2 diện, xử lý các vấn đề phức tạp khi phát hiện trên không gian mạng và các phương thức thủ đoạn lừa đảo khác qua điện thoại, internet và mạng xã hội nhằm chiếm đoạt tài sản, xâm hại tình dục (như cho vay tiền nhanh qua ứng dụng trên điện thoại đi động, sàn giao dịch tiền ảo, bán hàng đa cấp, các trò chơi trực tuyến, lô đề, cờ bạc, cá độ bóng đá, lừa đảo đầu tư, lừa đảo tình cảm, lừa đảo trúng thưởng và chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội để lừa đảo…); nâng cao nhận thức, kỹ năng phòng ngừa và trách nhiệm phối hợp giữa nhà trường, gia đình và các cơ quan chức năng trong công tác quản lý, giáo dục HSSV.

Đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và lồng ghép vào các hoạt động giáo dục cho HSSV (xây dựng tin, bài, phóng sự, băng rôn, tờ rơi tuyên truyền và tuyên truyền trên nhóm zalo, facebook của nhà trường với HSSV và gia đình HSSV…).

Bộ GDĐT đề nghị các đơn vị phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và các cơ quan, đơn vị liên quan tại địa phương trong công tác quản lý, nắm bắt tình hình, kịp thời phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ bị lừa đảo cho HSSV. Tăng cường công tác trao đổi, chia sẻ thông tin liên quan đến HSSV với gia đình HSSV để cập nhật tình hình HSSV vắng mặt không rõ lý do, nghi bị tội phạm lợi dụng không gian mạng lừa đảo, uy hiếp, dụ dỗ nhằm chiếm đoạt tài sản, xâm hại tình dục...

Cùng với đó, Bộ GDĐT yêu cầu các đơn vị phối hợp với lực lượng Công an lập danh sách các trường hợp HSSV có hoàn cảnh khó khăn, có biểu hiện cá biệt, biểu hiện sa sút học tập, trốn học, giao du xã hội phức tạp có nguy cơ bị tội phạm sử dụng không gian mạng lợi dụng, dụ dỗ thực hiện hành vi phạm tội để triển khai công tác phòng ngừa cụ thể. Trong các cơ sở giáo dục cần có số điện thoại của Cảnh sát khu vực, Trưởng Công an phường/xã, đường dây nóng của Trực ban hình sự để nếu có vụ việc xảy ra kịp thời có sự hỗ trợ, xử lý của lực lượng chức năng.

Yến Nhi