Ảnh minh họa. Internet

Nhu cầu đảm bảo an ninh sạc EV ngày càng tăng

Theo Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne (Mỹ), doanh số xe hybrid EV trong tháng 9/2025 tăng 14% so với cùng kỳ, còn xe plug-in hybrid tăng tới 34,7%. Số lượng người dùng tăng khiến nhu cầu trạm sạc công cộng và gia đình bùng nổ, thúc đẩy đầu tư mạnh từ chính phủ và doanh nghiệp.

Cùng lúc đó, giới tin tặc bắt đầu nhắm vào hệ thống sạc để thu thập dữ liệu cá nhân, thực hiện gian lận thương mại hoặc đòi tiền chuộc. Năm 2023, một vụ tấn công ransomware nhằm vào nhà cung cấp mạng sạc lớn đã khiến nhiều trạm tại châu Âu và Mỹ phải dừng hoạt động. Doanh nghiệp bị ảnh hưởng đã khôi phục được hệ thống mà không phải trả tiền chuộc, nhưng nhiều trường hợp khác không may mắn như vậy.

Các hình thức tấn công phổ biến vào trạm sạc EV

- QR quishing và phishing: Dán mã QR giả trên trạm sạc để lừa người dùng nhập thông tin hoặc thanh toán.

- Ransomware: Chiếm quyền điều khiển trạm sạc, khóa hoặc làm chậm tốc độ sạc để đòi tiền.

- Malware: Trạm sạc bị cài mã độc có thể lây sang hệ thống EV khi người dùng kết nối.

- Đánh cắp dữ liệu: Khai thác điểm yếu mã hóa hoặc hệ thống bảo mật lỏng lẻo để thu thập thông tin nhạy cảm.

- Tấn công giao thức truyền thông: Lợi dụng lỗ hổng trong các giao thức kết nối để truy cập từ xa và can thiệp quá trình sạc.

Một số kiểu tấn công có thể gây rủi ro nghiêm trọng đối với lưới điện. Tin tặc có thể tạo “đột biến nhu cầu” giả, gây mất ổn định hệ thống và dẫn đến mất điện cục bộ.

Làm gì để bảo vệ hạ tầng sạc xe điện?

Trong khi mạng lưới trạm sạc toàn cầu đang mở rộng nhanh theo mục tiêu phát triển năng lượng sạch, tội phạm mạng cũng phát triển các phương thức tấn công tinh vi hơn. Để giảm thiểu rủi ro và tổn thất tài chính, các nhà vận hành và người dùng cần thực hiện những biện pháp sau:

1. Cập nhật phần mềm và firmware

Nhà sản xuất thường phát hành bản vá bảo mật để xử lý lỗ hổng. Nhà cung cấp dịch vụ cần cập nhật thường xuyên nhằm bảo vệ hạ tầng và người dùng trước các mối đe dọa mới.

2. Giám sát và quản trị mạng

Các công cụ quản lý mạng giúp theo dõi hoạt động bất thường, đảm bảo tường lửa, phần mềm chống mã độc và các lớp bảo vệ khác vận hành ổn định mà không ảnh hưởng tốc độ sạc. Phát hiện và phản hồi mối đe dọa nhanh chóng giúp bảo vệ dữ liệu người dùng tốt hơn và nâng cao độ tin cậy của dịch vụ.

3. Áp dụng xác thực mạnh và kiểm soát truy cập

Yêu cầu người dùng/nhân viên xác thực hai lớp (2FA) để tăng cường bảo vệ. Các cơ chế kiểm soát truy cập giúp hạn chế thay đổi trái phép và ngăn đánh cắp dữ liệu.

4. Mã hóa dữ liệu

Mã hóa giúp bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu thanh toán, ngăn gián điệp mạng đọc được dữ liệu ngay cả khi chúng can thiệp luồng truyền. Phương pháp này ngăn chặn hành vi trộm cắp danh tính và gian lận tài chính, đồng thời đảm bảo tuân thủ luật bảo mật.

5. Phân đoạn mạng

Các nhà vận hành nên tách hệ thống thanh toán khỏi điều khiển trạm sạc để giảm thiểu rủi ro lan truyền khi bị xâm nhập. Việc hạn chế quyền truy cập đối với dữ liệu nhạy cảm cũng là bước quan trọng nhằm ngăn chặn khả năng xuất hiện lỗ hổng nội bộ.

6. Kiểm tra an ninh và thử nghiệm xâm nhập định kỳ

Khi xe điện đang trở thành phương tiện giao thông quan trọng và hạ tầng sạc công cộng được mở rộng, việc kiểm tra an ninh định kỳ và thử nghiệm xâm nhập (penetration testing) không còn là lựa chọn phụ, mà là tiêu chuẩn bắt buộc.

Các chuyên gia bảo mật cần mô phỏng những kịch bản tấn công thực tế - từ can thiệp vào giao thức sạc, đánh cắp dữ liệu thanh toán cho tới chiếm quyền điều khiển trạm - nhằm phát hiện sớm các điểm yếu trước khi bị khai thác. Hoạt động này đặc biệt quan trọng với các trạm sạc đặt tại chung cư, trung tâm thương mại, bãi gửi xe công cộng… nơi lưu lượng người dùng cao và kết nối đa tầng với hệ thống quản lý tòa nhà.

Xu hướng toàn cầu cho thấy nhu cầu về dịch vụ kiểm thử an ninh ngày càng tăng mạnh, với tốc độ tăng trưởng dự báo 12,5%/năm giai đoạn 2025–2032. Các doanh nghiệp cần chủ động đầu tư nguồn lực để không lại những sự cố tấn công mạng đã từng làm tê liệt hệ thống sạc EV ở nhiều quốc gia.

7. Đào tạo nhân viên và người dùng

Nghiên cứu cho thấy 85% sự cố trong 2021 bắt nguồn từ lỗi con người; phishing là chiến thuật phổ biến nhất. Nâng cao nhận thức an ninh mạng giúp giảm đáng kể nguy cơ bị lừa đảo.

Nhân viên trạm sạc cần được huấn luyện để nhận diện dấu hiệu bất thường, xử lý sự cố, rà soát mã QR giả, và tuân thủ quy trình kết nối an toàn. Trong khi đó, người dùng cần được hướng dẫn cách bảo vệ tài khoản thanh toán, cảnh giác với phishing, không tự ý quét mã lạ hoặc kết nối với trạm sạc không rõ nguồn gốc.

Xây dựng tương lai sạc xe điện an toàn

Không thể chậm trễ trong việc tăng cường an ninh cho hệ thống sạc EV. Khi điện khí hóa giao thông trở nên phổ biến, nhu cầu bảo vệ hệ thống bằng xác thực mạnh, mã hóa và giám sát liên tục cũng ngày càng cấp bách. Sự phối hợp giữa nhà cung cấp và người dùng sẽ góp phần xây dựng một mạng lưới sạc an toàn và bền vững cho tương lai.

An Lâm (Theo Altenergymag)