Điện thoại tự tắt và khởi động lại, dấu hiệu thiết bị nhiễm mã độc điều khiển từ xa RAT. Ảnh minh họa RACV

Dấu hiệu bất thường và hậu quả nặng nề

RAT là loại mã độc lén lút, người dùng khó phát hiện trong thời gian đầu. Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy là thiết bị tự động bật - tắt - khởi động lại bất thường không có sự can thiệp của người dùng, đặc biệt vào ban đêm khi máy đang “nghỉ”. Những dấu hiệu khác bao gồm: thiết bị chạy chậm bất thường, các ứng dụng tự chạy hoặc đóng, tự kết nối với các máy chủ “lạ”, xuất hiện các file bất thường trong máy.

Khi mã độc đã “cắm chốt”, hacker có thể tiếp cận thông tin cá nhân, mật khẩu, dữ liệu ngân hàng, thậm chí dùng camera/micro để theo dõi người dùng, cài đặt các phần mềm độc hại, khóa thiết bị, chiếm đoạt tiền từ tài khoản ngân hàng nếu có sẵn các ứng dụng tài chính đã đăng nhập.

Bảo vệ thiết bị, ngăn chặn bị lây nhiễm RAT

Người dùng cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản để bảo vệ thiết bị, phòng ngừa khả năng lây nhiễm mã độc:

Không cài ứng dụng từ nguồn không rõ - Luôn tải ứng dụng từ chợ ứng dụng chính thống (Google Play, App Store), kiểm tra đánh giá và quyền truy cập của ứng dụng.

Cập nhật hệ điều hành và ứng dụng thường xuyên - Các bản cập nhật thường vá lỗ hổng bảo mật mà mã độc có thể lợi dụng.

Quét mã độc bằng phần mềm diệt virus uy tín - Chọn ứng dụng được đánh giá cao, cập nhật mới nhất và thực hiện quét toàn bộ hệ thống.

Khởi động thiết bị ở chế độ an toàn (Safe Mode) - Điều này giúp vô hiệu hóa ứng dụng bên thứ ba, loại bỏ mã độc, kiểm tra và gỡ bỏ ứng dụng khả nghi.

Khôi phục cài đặt gốc nếu cần thiết - Nếu nghi ngờ thiết bị vẫn còn “dính” mã độc sau các bước trên, khôi phục cài đặt gốc có thể loại bỏ hoàn toàn. Cần sao lưu dữ liệu quan trọng vào nơi an toàn trước khi thực hiện.

Người dùng tuyệt đối không cài đặt ứng dụng từ các nguồn không chính thống, tránh truy cập vào những trang web có nguy cơ cao như phim lậu, phần mềm crack, link quảng cáo không rõ ràng hoặc trang giả mạo ngân hàng. Đây là những “ổ chứa” phổ biến mà hacker lợi dụng để cài cắm RAT và các loại mã độc khác.

An Lâm