Ba bước cần chuẩn bị để đối phó với một cuộc tấn công mạng

Ngay khi một cuộc tấn công mạng xảy ra, tệp tin bị khóa, hệ thống ngừng hoạt động, điện thoại sáng đèn và áp lực tăng vọt, mỗi giây trôi qua đều rất quý giá. Bạn sẽ phải làm gì để đối phó với những tình huống này.

15:39, 15/09/2025

Vào thời điểm đó, bạn cần phải biết đến ba điều gồm sự rõ ràng, khả năng kiểm soát và một đường dây cứu sinh hỗ trợ. Nếu không có chúng, ngay cả đội ngũ CNTT hoặc nhà cung cấp dịch vụ (MSP) giàu kinh nghiệm nhất cũng có thể không “cứu” được bạn ngay tức thì. Nhưng với sự rõ ràng, khả năng kiểm soát và một đường dây hỗ trợ, bạn hoặc doanh nghiệp có thể hành động quyết đoán, bảo vệ khách hàng và giảm thiểu hậu quả từ cuộc tấn công.

 

Tìm hiểu ngay cách phát triển ba yếu tố quan trọng này mà mọi nhà cung cấp dịch vụ (MSP) và đội ngũ CNTT nên sẵn sàng trước khi xảy ra vi phạm. Bởi khi hỗn loạn ập đến, nếu có sự chuẩn bị trước có thể giúp bạn hoặc doanh nghiệp kiểm soát tốt tình huống và vượt qua được thảm họa thực sự.

Biết rõ điều gì đang xảy ra, nhanh chóng (Sự rõ ràng)

Làn sóng hoảng loạn đầu tiên của một cuộc tấn công mạng đến từ sự không chắc chắn. Đó có phải là ransomware (phần mềm tống tiền)? Một chiến dịch lừa đảo? Lạm dụng nội bộ? Hệ thống nào bị xâm nhập? Hệ thống nào vẫn an toàn?

Nếu không có sự rõ ràng, bạn sẽ chỉ đang đoán mò. Trong an ninh mạng, việc đoán mò có thể lãng phí thời gian quý báu hoặc khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Đó là lý do tại sao khả năng hiển thị theo thời gian thực là điều đầu tiên bạn cần khi bị tấn công. Bạn cần các giải pháp và quy trình cho phép bạn:

Phát hiện ngay lập tức các bất thường, cho dù đó là hành vi đăng nhập bất thường, mã hóa tệp bất ngờ hay lưu lượng mạng bất thường.

Cung cấp một bức tranh duy nhất, chính xác, một cái nhìn thống nhất về các sự kiện thay vì các cảnh báo rải rác trên các bảng điều khiển khác nhau.

Xác định phạm vi ảnh hưởng để xác định dữ liệu, người dùng và hệ thống nào bị ảnh hưởng, cũng như mức độ lan rộng của cuộc tấn công.

Sự rõ ràng biến sự hỗn loạn thành một tình huống có thể kiểm soát được. Với những hiểu biết đúng đắn, bạn có thể nhanh chóng quyết định: Chúng ta nên cô lập cái gì? Chúng ta nên bảo tồn cái gì? Chúng ta nên tắt cái gì ngay bây giờ?

Các nhà cung cấp dịch vụ (MSP) và đội ngũ CNTT ứng phó tốt nhất với các cuộc tấn công là những người có thể trả lời những câu hỏi đó mà không bị chậm trễ.

Ngăn chặn sự lây lan (Kiểm soát)

Khi bạn đã biết điều gì đang xảy ra, điều quan trọng tiếp theo là kiểm soát. Các cuộc tấn công mạng được thiết kế để lây lan thông qua di chuyển ngang, leo thang đặc quyền và đánh cắp dữ liệu. Nếu bạn không thể ngăn chặn cuộc tấn công nhanh chóng, chi phí sẽ tăng gấp bội.

Kiểm soát nghĩa là có khả năng:

Cô lập ngay lập tức các điểm cuối bị xâm phạm bằng cách ngắt kết nối chúng khỏi mạng để ngăn chặn ransomware hoặc phần mềm độc hại lây lan xa hơn.

Thu hồi quyền truy cập theo yêu cầu để tắt thông tin đăng nhập trong trường hợp kẻ tấn công đã khai thác chúng.

Tự động thực thi các chính sách, từ chặn các quy trình đáng ngờ đến dừng việc truyền tệp trái phép.

Hãy liên tưởng đến việc chữa cháy, đó là Sự rõ ràng cho bạn biết ngọn lửa ở đâu, nhưng kiểm soát cho phép bạn ngăn chặn ngọn lửa thiêu rụi toàn bộ tòa nhà.

Đây cũng là lúc các kế hoạch ứng phó sự cố hiệu quả trở nên quan trọng. Chỉ có các công cụ thôi là chưa đủ; bạn cần các vai trò được xác định trước, sổ tay hướng dẫn và các lộ trình leo thang để nhóm của bạn biết chính xác cách khẳng định quyền kiểm soát dưới áp lực.

Một điều thiết yếu khác trong tình huống này là có một nền tảng công nghệ với các giải pháp tích hợp dễ quản lý. Việc chạy từ hệ thống này sang hệ thống khác trong một cuộc tấn công không chỉ nguy hiểm mà còn rất kém hiệu quả.

Càng nhiều khả năng phục hồi có thể được kiểm soát bởi một giao diện duy nhất thì càng tốt. Khi mọi thứ ở cùng một nơi, việc phục hồi sẽ nhanh hơn và đơn giản hơn. Phát hiện và ứng phó điểm cuối (EDR) và phát hiện và ứng phó mở rộng (XDR) đặc biệt quan trọng.

Phục hồi được đảm bảo (Một đường dây cứu sinh)

Ngay cả khi có khả năng hiển thị và ngăn chặn, các cuộc tấn công mạng vẫn có thể để lại thiệt hại. Chúng có thể mã hóa dữ liệu và khiến hệ thống ngừng hoạt động. Khách hàng hoảng loạn yêu cầu câu trả lời. Ở giai đoạn này, điều bạn cần nhất là một đường dây cứu sinh mà bạn có thể tin tưởng để khôi phục mọi thứ và giúp tổ chức hoạt động trở lại.

Đường dây cứu sinh đó chính là giải pháp sao lưu và phục hồi của bạn. Nhưng nó phải đáp ứng được tính cấp bách của một cuộc tấn công trực tiếp với:

Sao lưu bất biến để ransomware không thể can thiệp vào dữ liệu phục hồi của bạn.

Các tùy chọn khôi phục chi tiết để khôi phục không chỉ toàn bộ hệ thống mà còn cả các tệp và ứng dụng quan trọng chỉ trong vài phút.

Phục hồi thảm họa được điều phối để khởi động toàn bộ khối lượng công việc trong một môi trường an toàn trong khi bạn khắc phục sự cố.

Lựa chọn phòng thủ tốt nhất là biết rằng, bất kể cuộc tấn công tồi tệ đến đâu, bạn có thể khôi phục hoạt động nhanh chóng. Sự đảm bảo này khôi phục cả hệ thống và niềm tin.

Đối với các nhà cung cấp dịch vụ (MSP), việc khôi phục là cứu cánh giúp khách hàng có thêm niềm tin duy trì sự trung thành của mình bất chấp sau khi bị xâm phạm. Đối với các nhóm CNTT nội bộ, đó là điều giúp hoạt động kinh doanh không bị đình trệ.

Cần phải có phương án chuẩn bị

Tấn công mạng xảy ra bất ngờ và khó đoán. Khi chúng xảy ra, bạn không có thời gian để ứng biến. Bạn sẽ cần sự rõ ràng, kiểm soát và một cứu cánh đã được thiết lập sẵn sàng để thực hiện.

Điều đó có nghĩa là đầu tư vào các khả năng giám sát và phát hiện tiên tiến, xây dựng các cẩm nang ứng phó sự cố, triển khai một nền tảng sao lưu và phục hồi được thiết kế riêng cho khả năng phục hồi.

Hà Linh

Bình luận

Tin bài khác

Samsung khuyến nghị người dùng cập nhật ngay để vá lỗ hổng nghiêm trọng
15:08, 15/09/2025

Samsung khuyến nghị người dùng cập nhật ngay để vá lỗ hổng nghiêm trọng

Samsung vừa phát đi cảnh báo khẩn đến người dùng điện thoại Galaxy về một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng có thể bị khai thác để chiếm quyền điều khiển máy từ xa, đầy rủi ro về dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư.

Xem thêm
Tin giả về ‘lộ dữ liệu’: Hiểm họa mới trên không gian mạng cần cảnh giác
10:25, 15/09/2025

Tin giả về ‘lộ dữ liệu’: Hiểm họa mới trên không gian mạng cần cảnh giác

Ông Vũ Ngọc Sơn - Trưởng ban Công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho biết: “Những tin giả về lộ dữ liệu trong thời điểm này đang khiến các cơ quan, tổ chức liên quan phải tiêu tốn nhiều công sức để kiểm tra, xác minh, gây lãng phí nguồn lực và tài nguyên”.

Xem thêm
Người dùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản: Mồi ngon cho tin tặc!
09:37, 15/09/2025

Người dùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản: Mồi ngon cho tin tặc!

Trong bối cảnh nguy cơ rò rỉ dữ liệu ngày càng tăng cao, hình thức tấn công credential stuffing - lợi dụng thông tin đăng nhập bị lộ để chiếm quyền tài khoản - đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với cộng đồng mạng. Thói quen dùng một mật khẩu cho nhiều dịch vụ, tưởng chừng tiện lợi, lại biến các tài khoản thành “miếng mồi” hấp dẫn cho tin tặc.

Xem thêm
Ngân hàng và Cơ quan công an đồng loạt cảnh báo sau sự cố lộ dữ liệu tại CIC
09:24, 15/09/2025

Ngân hàng và Cơ quan công an đồng loạt cảnh báo sau sự cố lộ dữ liệu tại CIC

Sự cố rò rỉ dữ liệu tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) đã gây xôn xao dư luận. Ngay lập tức, hàng loạt ngân hàng lớn và cơ quan chức năng đã nhanh chóng có động thái trấn an khách hàng và phát đi cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo có thể lợi dụng tình hình này.

Xem thêm
Doanh nghiệp cần làm gì khi bị tấn công mạng?
14:51, 13/09/2025

Doanh nghiệp cần làm gì khi bị tấn công mạng?

Làn sóng tấn công mạng đang diễn ra với nhiều hình thức tinh vi, không chỉ gây thiệt hại về dữ liệu và tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của doanh nghiệp. Để ứng phó hiệu quả, dưới đây là những bước đi cần thiết mà mọi tổ chức không thể bỏ qua.

Xem thêm
An ninh mạng Việt Nam nửa đầu 2025: Báo động đỏ
11:30, 12/09/2025

An ninh mạng Việt Nam nửa đầu 2025: Báo động đỏ

Sáu tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận làn sóng tấn công mạng mạnh mẽ với 3 mối đe dọa chính: ransomware, phishing và APT.

Xem thêm
Apple cảnh báo khách hàng bị nhắm mục tiêu trong các cuộc tấn công phần mềm gián điệp gần đây
10:48, 12/09/2025

Apple cảnh báo khách hàng bị nhắm mục tiêu trong các cuộc tấn công phần mềm gián điệp gần đây

Tuần trước, Apple đã đưa ra cảnh báo với khách hàng rằng, thiết bị của họ đã bị nhắm mục tiêu trong một loạt các cuộc tấn công phần mềm gián điệp mới, theo Đội ứng phó khẩn cấp máy tính quốc gia Pháp (CERT-FR).

Xem thêm