Cisco vừa công bố kết quả Chỉ số Sẵn sàng cho AI (Cisco AI Readiness Index) năm thứ ba liên tiếp. Một nhóm nhỏ nhưng ổn định - “Pacesetters” (tạm dịch: những người tiên phong), chiếm khoảng 13% tổ chức được khảo sát tại Việt Nam (và 13% toàn cầu trong ba năm qua) - đang vượt trội hơn hẳn so với các doanh nghiệp khác ở mọi khía cạnh giá trị AI.

Kết quả này được rút ra từ nghiên cứu toàn cầu của Cisco với hơn 8.000 lãnh đạo AI thuộc 30 thị trường và 26 ngành công nghiệp.

Lợi thế bền vững của nhóm “Pacesetters” thể hiện một dạng năng lực mới: cách tiếp cận có kỷ luật ở cấp độ hệ thống, cân bằng giữa các yếu tố chiến lược với dữ liệu và hạ tầng cần thiết để bắt kịp tốc độ phát triển ngày càng tăng của AI.

98% trong nhóm này đã chủ động thiết kế hệ thống mạng nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng, quy mô và độ phức tạp của AI - so với chỉ 58% tại Việt Nam.

Sự kết hợp giữa tầm nhìn xa và một nền tảng vững chắc đang mang lại những kết quả cụ thể, rõ ràng, đặc biệt trong bối cảnh hai yếu tố lớn đang bắt đầu tái định hình toàn cảnh bức tranh AI hiện nay.

Đó là AI agents - công nghệ nâng tiêu chuẩn về quy mô, bảo mật và quản trị, cùng với AI Infrastructure Debt - “khoản nợ hạ tầng AI” thể hiện những dấu hiệu sớm của các điểm nghẽn tiềm ẩn có thể làm giảm giá trị lâu dài của AI.

“Kết quả Chỉ số Sẵn sàng cho AI 2025 của Cisco cho thấy một điều rất rõ ràng: mức độ sẵn sàng quyết định giá trị,” ông Nguyễn Như Dũng, Giám đốc điều hành Cisco Việt Nam, Lào và Campuchia chia sẻ.

“Các doanh nghiệp sẵn sàng cho AI - nhóm Pacesetters - là minh chứng cụ thể. Họ có khả năng đưa các dự án thử nghiệm vào vận hành cao gấp 5 lần và đạt giá trị đo lường được cao hơn 30%. Khi các tổ chức bước vào giai đoạn triển khai AI agents, thành công của họ sẽ phụ thuộc vào sự sẵn sàng, kỷ luật và hành động cụ thể.”

Chân dung nhóm “Pacesetters”: Sẵn sàng là lợi thế cạnh tranh

Nghiên cứu của Cisco nhận diện những đặc điểm nổi bật giúp nhóm này đạt được kết quả vượt trội.

Với mục tiêu tăng trưởng cụ thể, gần như toàn bộ các doanh nghiệp thuộc nhóm Pacesetters toàn cầu (98%) đều có lộ trình AI rõ ràng (so với 58% tại Việt Nam).

Về đo lường hiệu quả một cách toàn diện, 95% doanh nghiệp thuộc nhóm Pacesetters theo dõi tác động đầu tư AI - gấp đôi so với các doanh nghiệp khác - và 71% tin tưởng rằng các ứng dụng AI sẽ tạo ra nguồn doanh thu mới, gấp hơn 2 lần so với mức trung bình tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, 77% Pacesetters cho biết hệ thống mạng của họ hoàn toàn linh hoạt và có thể mở rộng tức thì cho mọi dự án AI (so với 16% tại Việt Nam).

Với mục tiêu biến an ninh thành sức mạnh, 87% các doanh nghiệp này nhận thức cao về các mối đe dọa đặc thù từ AI (so với 48% trên toàn thị trường Việt Nam) và 75% đã sẵn sàng kiểm soát, bảo vệ các AI agents (so với 34% tại Việt Nam). Niềm tin là một phần trong giá trị cốt lõi của nhóm Pacesetters.

Nhờ cách tiếp cận này, doanh nghiệp thuộc nhóm tiên phong đạt được kết quả toàn diện hơn so với các doanh nghiệp khác: 90% ghi nhận tăng trưởng về lợi nhuận, năng suất và đổi mới sáng tạo, so với tỷ lệ trung bình 74% tại Việt Nam.

AI Agents: Tham vọng vượt xa năng lực sẵn sàng

Theo báo cáo, 93% tổ chức tại Việt Nam dự định triển khai AI agents, và trong đó gần 38% kỳ vọng các hệ thống này sẽ phối hợp làm việc với nhân viên trong vòng một năm tới.

Tuy nhiên, đối với phần lớn doanh nghiệp, việc sử dụng AI agents đang bộc lộ những nền tảng yếu - khi hệ thống hiện tại chỉ đủ khả năng xử lý các tác vụ mang tính phản ứng, chứ chưa thể vận hành các hệ thống AI có khả năng tự động ra quyết định và học hỏi liên tục.

27% cho biết mạng lưới hiện tại không thể mở rộng để đáp ứng độ phức tạp hoặc dung lượng dữ liệu ngày càng tăng, và chỉ 18% mô tả hệ thống của họ là linh hoạt và thích ứng cao.

Trong khi đó, nhóm tiên phong tiếp tục là ngoại lệ - họ đã hỗ trợ đặt nền móng vững chắc để mở rộng AI trong tương lai.

Khoản nợ hạ tầng đang đe dọa giá trị AI

Một khái niệm mới được đưa vào báo cáo năm đó là “khoản nợ hạ tầng AI”, phiên bản hiện đại của “nợ kỹ thuật và nợ số”, những thứ từng làm chậm quá trình chuyển đổi số.

Đây là hệ quả của việc trì hoãn nâng cấp, đầu tư chưa đầy đủ và các thỏa hiệp trong kiến trúc hạ tầng, khiến giá trị của AI bị xói mòn dần theo thời gian.

Một số dấu hiệu cảnh báo sớm đã xuất hiện: 39% dự báo khối lượng công việc sẽ tăng trên 30% trong 3 năm tới; 60% gặp khó khăn trong tập trung hóa dữ liệu; Chỉ 33% có năng lực GPU đủ mạnh; Chưa đến một nửa, chỉ 42% có thể phát hiện và ngăn chặn mối đe dọa AI đặc thù.

Những Những dấu hiệu cảnh báo sớm này phản ánh khoảng cách giữa tham vọng AI và năng lực vận hành thực tế. Khi hạ tầng cốt lõi không đủ an toàn, “khoản nợ” này có thể làm làm gia tăng rủi ro. Nhóm tiên phong tuy không miễn nhiễm, nhưng tầm nhìn, quản trị và kỷ luật đầu tư giúp họ giảm thiểu rủi ro trước khi nó trở nên tốn kém hơn.

Phạm Lê