Theo xác nhận từ Information Security Media Group (ISMG), đợt cắt giảm công bố vào tuần trước đã loại bỏ gần 1.350 vị trí — bao gồm cả các nhà phân tích tình báo theo dõi các cuộc xung đột trọng yếu như chiến tranh Nga – Ukraine và các nhân viên thuộc Cục Không gian mạng và Chính sách Kỹ thuật số (Bureau of Cyberspace and Digital Policy – CDP) — đồng thời tái cấu trúc nhiều đơn vị có vai trò then chốt trong lĩnh vực mạng như Cục Tình báo và Nghiên cứu (Bureau of Intelligence and Research – INR) và CDP.

Đợt cải tổ diễn ra sau nhiều tuần các chuyên gia an ninh quốc gia và an ninh mạng bày tỏ lo ngại rằng việc tái cơ cấu này sẽ làm suy yếu nhiệm vụ ngoại giao mạng của Bộ, đúng vào thời điểm Mỹ đang cần đối phó với Trung Quốc và các đối thủ khác.

Bộ Ngoại giao Mỹ

Thứ trưởng phụ trách Quản lý và Tài nguyên Michael Rigas hôm 15/7 cho biết trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện rằng việc cắt giảm nhân sự nhằm xây dựng một lực lượng lao động "chất lượng cao hơn", và ông gọi đây là “đợt tinh giản biên chế phức tạp nhất mà chính phủ liên bang từng thực hiện.” Tuy nhiên, nhiều nhân viên Bộ Ngoại giao Mỹ phản bác trong các cuộc phỏng vấn với ISMG, mô tả quá trình triển khai là “hỗn loạn”, với nhiều nhầm lẫn, lo sợ mất việc sâu sắc, và chỉ đạo không rõ ràng từ lãnh đạo chính trị, giữa lúc các vụ kiện tụng và lệnh cấm tòa án làm mờ mịt tương lai của kế hoạch cắt giảm nhân sự.

“Mọi thứ đang rạn nứt hoàn toàn, không có chiến lược dài hạn mạch lạc,” một quan chức đương nhiệm giấu tên tại Bộ Ngoại giao Mỹ đã nói như vậy với ISMG. “Lãnh đạo đang phớt lờ các khuyến nghị và tháo dỡ những văn phòng vốn đang làm việc hiệu quả trong các hoạt động ngoại giao và an ninh mạng — mà không có lý do rõ ràng.”

Theo sơ đồ tổ chức mới tháng 7 được ISMG xem xét, Cục Không gian mạng và Chính sách Kỹ thuật số đã được đưa về trực thuộc Cục Tăng trưởng Kinh tế, trong khi Cục Tình báo và Nghiên cứu giờ báo cáo cho một đơn vị mới là Cục Các Mối đe dọa Mới nổi (Bureau of Emerging Threats). Những thay đổi này đã chia tách sứ mệnh của CDP bằng cách chuyển phần phụ trách kinh tế sang một đơn vị, và phần an ninh mạng sang đơn vị khác. Đồng thời, INR – đơn vị bảo vệ các mạng lưới tối mật của Bộ – bị gom chung với các văn phòng tập trung vào trí tuệ nhân tạo và các vấn đề công nghệ khác.

Bà Ellen McCarthy, từng là Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách INR dưới thời chính quyền Tổng thống Trump đầu tiên, gọi các đợt sa thải này là "thiển cận" trong một bài đăng trên LinkedIn. Bà cho biết INR tuy là “một trong những thành viên nhỏ nhất trong cộng đồng tình báo Mỹ” nhưng lại là “một trong những đơn vị được tin cậy nhất” nhờ “tính chuyên môn sâu, và những phân tích không bị chính trị hóa”.

“Vấn đề không chỉ là việc làm, mà là sự suy yếu một năng lực then chốt đúng vào thời điểm tồi tệ nhất,” bà McCarthy bình luận. “Chúng ta cần thông tin tình báo mạnh mẽ, ổn định để đưa ra quyết sách đối ngoại đúng đắn.”

Tại một phiên điều trần gần đây, các nghị sĩ Dân chủ đã kêu gọi đảng Cộng hòa ngăn chặn việc tái cơ cấu này, cho rằng nó sẽ làm suy yếu khả năng của CDP trong việc điều phối chính sách mạng với Bộ Quốc phòng, Bộ An ninh Nội địa và cộng đồng tình báo.

CDP đã nhận được sự ủng hộ từ cả hai đảng trong Quốc hội và đang đóng vai trò tăng cường năng lực an ninh mạng cho các đồng minh cũng như đối phó ảnh hưởng công nghệ của Trung Quốc. Nhưng theo bà Annie Fixler – Giám đốc Trung tâm Đổi mới Công nghệ và Mạng thuộc Tổ chức Phòng vệ Dân chủ (FDD) – những nỗ lực này đang bị suy giảm do mất đi các chuyên gia chuyên sâu. Bà Fixler nói rằng Bộ đang mất đi các nhân sự có năng lực xây dựng hạ tầng viễn thông an toàn, hỗ trợ các chiến dịch chủ động săn mối đe dọa và đóng góp chuyên môn kỹ thuật cao cho các sáng kiến về lượng tử và trí tuệ nhân tạo.

“Giữa làn sóng sa thải và nghỉ việc, Bộ Ngoại giao đang đánh mất đội ngũ chuyên gia mạng giá trị,” bà Fixler đã nói như vậy với ISMG.

Bộ Ngoại giao Mỹ hiện chưa đưa ra phản hồi trước yêu cầu bình luận.

Nguyễn Yến (theo bankinfosecurity)