Kế hoạch này được đưa ra sau khi khu vực Biển Baltic đã nhiều lần chứng kiến các sự cố Internet không rõ nguyên nhân gây hư hại đến cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển trong những năm gần đây. Các cơ quan tình báo phương Tây thường đổ lỗi cho Nga nhưng Moscow kiên quyết bác bỏ.

“Khả năng xảy ra gián đoạn nghiêm trọng đã tăng lên do tình hình địa chính trị toàn cầu đã thay đổi. Hiện có chiến tranh ở châu Âu, và xung quanh cuộc chiến đó là nhiều hình thức gây ảnh hưởng và quấy rối kiểu hỗn hợp, có thể bao gồm việc làm gián đoạn hoặc cắt đứt kết nối Internet,” ông Valimaki cho biết, đề cập đến cuộc chiến Nga-Ukraine.

Ảnh minh họa

Ông cho biết các hệ thống thanh toán là mục tiêu tiềm tàng vì vai trò thiết yếu trong đời sống hàng ngày.

Dữ liệu của ngân hàng trung ương cho thấy chỉ 10% người dân Phần Lan sử dụng tiền mặt làm phương thức thanh toán chính, khiến nước này phụ thuộc lớn vào thanh toán thẻ.

“Vì thanh toán thẻ đòi hỏi liên kết dữ liệu quốc tế hoạt động ổn định, Phần Lan cần phải chuẩn bị cho các gián đoạn. Nhiều quốc gia khác cũng đang ở trong tình cảnh tương tự,” ông nói thêm. Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch và Estonia cũng đang lên kế hoạch triển khai thanh toán thẻ ngoại tuyến, và có thể cả các nước khác nữa.

Ông Valimaki cho biết kế hoạch vẫn đang trong quá trình xây dựng, nhưng thanh toán ngoại tuyến có thể bao gồm việc sử dụng các thiết bị đầu cuối mã hóa và lưu trữ dữ liệu giao dịch cho đến khi kết nối internet được khôi phục.

Ngân hàng trung ương Thụy Điển cho biết họ hy vọng sẽ thiết lập một hệ thống vào ngày 1 tháng 7 năm 2026, cho phép người dân thực hiện thanh toán thẻ ngoại tuyến để mua hàng thiết yếu trong trường hợp gián đoạn kéo dài tối đa bảy ngày.

Ngân hàng trung ương Na Uy và Đan Mạch cho biết họ đã triển khai các hệ thống thanh toán điện tử ngoại tuyến và đang tiếp tục phát triển chúng.

Ngân hàng trung ương Estonia chưa đưa ra bình luận ngay lập tức.

Năm ngoái, Nordea – ngân hàng lớn nhất khu vực Bắc Âu – đã bị tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) chưa từng có, kéo dài nhiều tuần và đôi khi khiến khách hàng không thể truy cập tài khoản trực tuyến.

Ông Valimaki cũng nhấn mạnh rằng toàn châu Âu nên giảm sự phụ thuộc vào thanh toán thẻ, vốn hiện phụ thuộc nhiều vào các công ty Mỹ như Visa và Mastercard. “Chúng ta không thể loại trừ khả năng một đêm nào đó, ai đó trên Truth Social (mạng xã hội nơi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng tải nhiều ý tưởng) nảy ra ý định dùng hệ thống thanh toán làm công cụ gây áp lực,” ông nói.

Để có phương án thay thế, Phần Lan sẽ triển khai hệ thống thanh toán tức thì quốc gia trong vài năm tới, còn việc thanh toán ngoại tuyến sẽ có thể thực hiện được từ năm sau, theo ông Valimaki.

“Chúng ta có thể nghĩ rằng mình có nhiều lựa chọn – trả bằng thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng hay Apple Pay – nhưng tất cả đều hoạt động qua hạ tầng của Visa và Mastercard,” ông Valimaki nói và kêu gọi cần đa dạng hóa hệ thống.

Cũng tại Helsinki, ông Christian-Marc Lilflander – Trưởng bộ phận lập kế hoạch quốc phòng của NATO – cho rằng các bộ trưởng tài chính nên tham gia nhiều hơn vào các cuộc thảo luận về an ninh để chuẩn bị tốt hơn trước các mối đe dọa trong lĩnh vực tài chính.

Ngân hàng Trung ương châu Âu đang lên kế hoạch ra mắt đồng euro kỹ thuật số, cho phép thanh toán tức thì. Tuy nhiên, ông Valimaki cho biết ngay cả khi nhận được sự ủng hộ chính trị đầy đủ từ các nước trong khu vực đồng euro, hệ thống này cũng sẽ mất nhiều năm để thiết lập.

Ngoài ra, để bảo vệ an ninh tài chính, Phần Lan cũng đang xây dựng hệ thống tài khoản ngân hàng dự phòng quốc gia. Theo đó, Cơ quan Ổn định Tài chính Quốc gia sẽ có thể cho người dân tiếp cận tiền tiết kiệm của họ ngay cả khi ngân hàng của họ ngừng hoạt động, ông Valimaki nói thêm. (theo Reuters)