Công ước Hà Nội: Dấu mốc lịch sử trong cuộc chiến toàn cầu chống tội phạm mạng

Đây là lần đầu tiên một công ước đa phương toàn cầu trong một lĩnh vực đang được cộng đồng quốc tế hết sức quan tâm gắn với một địa danh của Việt Nam, phản ánh sự ghi nhận đối với vai trò, uy tín của Việt Nam. Việc đăng cai tổ chức lễ mở ký cũng là bước đi cụ thể khẳng định vị thế, thể hiện trách nhiệm và thúc đẩy các sáng kiến an ninh mạng của Chính phủ Việt Nam.

Công ước sẽ trở thành công cụ pháp lý quan trọng cho tất cả các quốc gia thành viên Liên hợp quốc, giúp tăng cường hợp tác toàn cầu trong phòng, chống tội phạm mạng, đồng thời mở ra một diễn đàn mới để các quốc gia trực tiếp trao đổi, phối hợp về công tác này.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao, tính đến ngày 6/10, gần 100 quốc gia và hơn 100 tổ chức quốc tế, khu vực đã xác nhận tham dự sự kiện. Dự kiến, Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng Thư ký Liên hợp quốc sẽ phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc.

Chương trình lễ mở ký và hội nghị cấp cao gồm một phiên khai mạc, một phiên toàn thể, một phiên ký chính thức, bốn phiên thảo luận cấp cao, bốn phiên bàn tròn, cùng Gala dinner và Triển lãm công nghệ do Chính phủ Việt Nam phối hợp với Ban Thư ký Liên hợp quốc tổ chức. Tại triển lãm, các doanh nghiệp công nghệ trong nước và quốc tế sẽ giới thiệu những giải pháp tiên tiến trong lĩnh vực an ninh mạng, quản lý dữ liệu và bảo vệ không gian số.

Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang khẳng định:“Công ước hứa hẹn sẽ trở thành công cụ pháp lý cho tất cả các quốc gia thành viên Liên hợp quốc để tăng cường hợp tác trong phòng, chống tội phạm mạng trên phạm vi toàn cầu, tạo ra một diễn đàn mới để các quốc gia trực tiếp trao đổi về công tác này”.

Đồng thời, ông cho biết, trong quá trình đàm phán, Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng được cộng đồng quốc tế hoan nghênh. “Trong quá trình đàm phán, thương lượng, Việt Nam có nhiều đóng góp quan trọng cho các nội dung của công ước, được cộng đồng quốc tế hoan nghênh, như nguyên tắc bảo đảm chủ quyền quốc gia trong không gian mạng, nguyên tắc hợp tác quốc tế, nguyên tắc xem xét trên cơ sở năng lực của các quốc gia trong quá trình hợp tác quốc tế, căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh của các quốc gia.Đây là những đóng góp của Việt Nam và được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Ngoài ra, Việt Nam cũng rất tích cực trong việc điều phối, dẫn dắt trong thảo luận, thương lượng các điều khoản của công ước”.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, việc thủ đô Hà Nội được ghi nhận trong lời văn của công ước thể hiện sự ghi nhận và đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp của Việt Nam, không chỉ đối với công ước này mà còn trong quá trình hình thành và phát triển các quy phạm, quy định luật pháp quốc tế nói chung. Điều này cho thấy Việt Nam đã góp phần tích cực vào việc củng cố nền tảng hợp tác giữa các quốc gia trên cơ sở cùng có lợi, cùng chung tay giải quyết các vấn đề toàn cầu.Ông nhấn mạnh, đây là ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần khẳng định và củng cố vai trò, vị thế của Việt Nam tại các tổ chức quốc tế và các diễn đàn đa phương trong thời gian qua cũng như trong giai đoạn sắp tới.

Chia sẻ về tình hình và công tác phòng, chống tội phạm mạng, Thiếu tướng Lê Xuân Minh - Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết: “Tội phạm mạng trên thế giới đang có xu hướng chuyển từ các cuộc tấn công nhỏ lẻ sang hoạt động có tổ chức, mang tính xuyên quốc gia, nhắm vào các cơ quan trọng yếu, doanh nghiệp lớn, có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Riêng Việt Nam đã ghi nhận khoảng 100 nghìn vụ việc có liên quan trong năm qua”.

Bên cạnh đó, tội phạm lừa đảo trực tuyến diễn biến phức tạp, đặc biệt là có sự câu kết giữa các đối tượng ở nhiều quốc gia, gây ra những nguy cơ và tác động nghiêm trọng đến an ninh, trật tự và phát triển kinh tế-xã hội.

Theo Thiếu tướng, Bộ Công an đang rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật có liên quan để bảo đảm tương thích với Công ước, trong đó có: "Luật An ninh mạng (sửa đổi toàn diện Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng thành một luật) dự kiến sẽ được trình Quốc hội phê chuẩn trong tháng 10/2025”. Bên cạnh đó, Việt Nam đang xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự để có thể triển khai sớm các nội dung của công ước, đặc biệt trong trao đổi thông tin, dẫn độ và thu hồi tài sản do phạm tội mà có.

Thiếu tướng Lê Xuân Minh cũng cho biết, Việt Nam đang tăng cường năng lực cho lực lượng chuyên trách về an ninh mạng, hoàn thiện hành lang pháp lý đạt chuẩn quốc tế và đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp người dân hiểu rõ hơn về bảo vệ dữ liệu cá nhân và sử dụng công nghệ một cách an toàn. “Mục tiêu là xây dựng không gian mạng an toàn, lành mạnh, được sử dụng vì mục đích hòa bình và phát triển chung của nhân loại”, ông khẳng định.

Từ những vấn đề đó Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang cũng khẳng định vai trò và mục tiêu "Với những mục tiêu và yêu cầu như vậy, việc đăng cai lễ mở ký công ước không chỉ là tổ chức một sự kiện quốc tế lớn, mà còn giúp Việt Nam đi đầu trong việc thúc đẩy thực thi công ước trên phạm vi khu vực và toàn cầu”.

Việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội làm nơi mở ký công ước không chỉ là niềm tự hào của Việt Nam mà còn thể hiện sự tin cậy, đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với vai trò và uy tín của đất nước trong hệ thống đa phương toàn cầu. Công ước Hà Nội sẽ là bước ngoặt lớn, đánh dấu sự trưởng thành của Việt Nam trên trường quốc tế – từ quốc gia tham gia đến quốc gia tiên phong kiến tạo giải pháp cho một tương lai số an toàn, hòa bình và nhân văn.

Thu Uyên (thực hiện)